مراحل ساخت پروتز

بسیاری از افراد ممکن است با مشکل نقص عضو روبرو باشند. نقص عضو ممکن است بر اثر تصادف، بیماری و یا به صورت مادرزاد برای افراد به وجود آمده باشد. انواع پروتز و اندام مصنوعی امروزه به کمک انسان آمده‌اند تا بتواند بعد از تجربه قطع عضو، فشارهای روحی و عدم توانایی جسمی خود را تا جای ممکن کاهش دهد. اندام مصنوعی یا پروتز، یک اندام ساختگی است که برای جایگزینی اندام واقعی طراحی و ساخته شده است. هر اندام مصنوعی از اجزای مختلفی ساخته می شود تا بتواند تا حدی نیازهای اولیه افراد را برطرف کند.

زمانی که فرد عضوی از بدن خود را به تازگی از دست می دهد باید عمل جراحی روی عضو انجام شود. زمانی که زخم ها و بخیه های عضو خوب شد، می تواند اقدامات اولیه برای طراحی و ساخت اندام مصنوعی را برای فرد انجام داد. برای این کار متخصصین این امر بهترین نوع پروتز را با توجه به شرایط بیمار تعیین می کنند و با استفاده از دستگاه های مخصوص، اطلاعات اندام مصنوعی را به دست می آورند و به بهترین نحو آن را می سازند. ساخت اندام مصنوعی کاری بسیار تخصصی است و بیماران برای دستیابی به بهترین نتیجه ممکن حتماً می‌بایست به مراکز معتبر و مجهز در این زمینه مراجعه فرمایند. برای بسیاری از افراد، یک اندام مصنوعی می تواند تحرک و توانایی مدیریت فعالیت های روزانه را بهبود بخشد و همچنین ابزاری برای مستقل ماندن فراهم کند.

پروتز از چه چیز ساخته شده است؟

پروتز یک وسیله مدولار است؛ به این معنی که با توجه به نیازمندی‌های فرد و کاربردی که دارد از قطعات و بخش‌های مختلفی مانند سیستم کنترل، سوکت و سیستم تعلیق تشکیل شده است. این قطعات از مواد مختلفی مانند فیبرکربن، سیلیکون، رزین اکرلیک، پلاستیک، تیتانیوم و آلومینیوم ساخته شده‌اند. در نهایت از فوم و پوشش‌های شبیه به پوست بدن نیز برای ایجاد ظاهر طبیعی اندام‌های مصنوعی استفاده می‌کنند.

کاربرد پروتز

پروتز به عنوان یک جایگزین برای اندامی است که به هر علتی از دست رفته است. پروتز نه تنها می‌تواند وضعیت ظاهری فرد را بهبود بخشد بلکه می‌تواند در محل عضو قطع شده، منجر به افزایش عملکرد وی گردد. نکته قابل توجه این است که این ابزار یک وسیله منحصر به فرد می‌باشد که برای هر فرد با توجه به نیازمندی‌های او و همچنین نوع، علت و محل قطع عضو او طراحی و ساخته می‌شود.

انواع پروتز اندام

پروتزها به دو دسته عملکردی (فانکشنال) و زیبایی (کاسمتیک) تقسیم می‌شوند. هدف یک پروتز عملکردی این است که تا جای ممکن شبیه به عضو معمولی عمل کند و فرد بتواند با استفاده از آن بعضی از فعالیت‌ها مانند ایستادن، راه رفتن، گرفتن و… را انجام دهد. این ابزار باعث می‌شود تا فرد بتواند به کمک اندام مصنوعی فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد و به زندگی عادی خود ادامه دهد. البته از پروتزهای زیبایی (کاسمتیک) انتظار عملکرد و قابلیت‌های مختلف نداریم و صرفاً از آنها برای طبیعی جلوه دادن عضو از دست رفته فرد استفاده می‌کنیم.

فرآیند ساخت پروتز

پروتز ها محصولاتی تخصصی هستند که باید تحت نظر پزشک و فیزیوتراپ برای بیمار تجویز شوند. بنابراین نمی توانید آنها را در فروشگاه ها تهیه کنید. بسیاری از تجهیزات پروتزها به صورت جداگانه و برخی از آنها مانند سوکت هوا سفارشی تولید می شوند. در نهایت بنا به نیاز بیمار تجهیزات مورد نظر به یکدیگر متصل می شوند و مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به نحوه ساخت پروتز و قسمت های متفاوت این تجهیزات اشاره می کنیم.

1. برای ساخت پروتز در ابتدا باید دقت و توجه خاصی را مبذول داشت؛ زیرا پروتزها باید بسیار شبیه به اندام های قطع شده افراد طراحی شوند. به همین دلیل متخصص پروتز برای شروع ساخت در ابتدا به مطالعه در مورد عضو قطع شده و ساخت مدل دیجیتالی مناسب با اندام قطع شده می پردازد.
2. در این مرحله طول اندام ها اندازه گیری و محل قرارگیری مفاصل و تاندون ها در نظر گرفته می شود. در این زمان متخصص پروتز از گچ برای ساخت قالب مناسب استفاده می کند. گچ مورد استفاده سریع خشک می شود و نمونه ای از اندامی که باید ساخته شود را برای متخصص ایجاد می کند.
3. ساخت سوکت به گونه ای است که از یک ورق ترموپلاستیک شفاف برای این منظور استفاده می شود. این ورق را گرم می کنند و در بالای قالب در محفظه خلا قرار می دهند. در این زمان هوای بین ورق و قالب از درون محفظه کشیده می شود. طی این جریان ورق مربوطه شکسته می شود و شکل قالب را به خود می گیرد. در نتیجه سوکت هوا تولید می شود.
4. سوکت ایجاد شده را روی بیمار تست می کند تا متناسب با شرایط او آن را تولید کنند. بیمار باید احساس راحتی کند، در غیر این صورت سوکت تولید شده مناسب نیست. با توجه به این امر دوباره گرمادهی به آن انجام می شود تا تغییراتی در آن به وجود بیاید.
5. طی این جریان سوکت دائمی را تولید می کنند. با توجه به متریالی مانند پلی پروپیلن در ساخت پروتز، روی قالب خلا ایجاد می کنند. در واقع اندازه این تجهیزات بعد از عمل کوچک می شود و تا حدود یک سال زمان نیاز است تا تثبیت شوند. بنابراین با تغییرات آناتومی امکان تعویض سوکت وجود دارد.
6. روش های ساخت پروتز ممکن است متفاوت باشد. ساخت قطعات پلاستیکی با استفاده از ایجاد خلا و تزریق آن به قالب برای شکل گیری مواد پلاستیکی مذاب و خنک شدن آن در نتیجه بیرون کشیدن پلاستیک از قالب سبب می شود تا قطعات پلاستیکی ساخته شوند.

قطعات فلزی از تیتانیوم و آلومینیوم نیز در قالب های مخصوص به خود ریخته می شوند. قطعات چوبی نیز با استفاده از اره و سایر تجهیزات نجاری مورد استفاده قرار می گیرند. این تجهیزات در انتها با استفاده از پیچ، چسب و لمینت در کنار یکدیگر متصل می شوند. در نهایت پوست مصنوعی و شبیه سازی شده روی این تجهیزات قرار می گیرد. در این صورت مراحل ساخت پروتز به پایان می رسد.

عملکرد اندام مصنوعی چگونه می باشد؟

هدف از ساخت پروتز بازگشت فرد به فعالیت های روزمره و امکان مجدد برای انجام فعالیت روزانه است همانطور که حرکت اندام طبیعی به وسیله عضلات انجام می شود در استفاده از پروتز این عملکرد، به وسیله کابل ها تأمین می شود. طراحی، اندازه دقیق و راحتی پروتز، ساخت و تنظیمات انتخاب اجرای آن در عملکرد آن نقش مهمی دارند. سبک و نوع پروتز مناسب پزشک ارتوپد فنی و دیگر متخصصانی که بخشی از تیم توانبخشی هستند انجام می شود.

نحوه اتصال پروتز به بدن

اندام مصنوعی با توجه به شرایط هر فرد و براساس روش‌های مختلف به بدن متصل می‌گردد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

• سوکت: از این روش برای اتصال پروتز به دست و پا استفاده می‌شود.
• چسب: پروتزهای کوچک مانند بینی، گوش و چشم با چسب متصل می‌شوند.
• عینک: برای بخش‌هایی از صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ایمپلنت: این روش برای تمامی اندام‌های مصنوعی قابل استفاده است.

• سیلیکون چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-02-19تاریخ بروز رسانی : 1402-04-15


• انواع پروتز بازو چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-08-12تاریخ بروز رسانی : 1402-08-15


• پروتز گوش چه کاربردی دارد و چگونه ساخته می شود؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-12تاریخ بروز رسانی : 1402-07-20


• پروتز مصنوعی انگشت پا و دست
  تاریخ انتشار : 1400-09-08تاریخ بروز رسانی : 1402-04-17


• جوراب پروتزی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-25تاریخ بروز رسانی : 1402-08-11