روشهای متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی برای درمان شكستگی مهره

ستون فقرات به‌عنوان اصلی‌ترین پی و اساس بدن ما در سیستم اسکلتی شناخته می‌شود. مسئولیت این ستون مهره‌ها بسیار زیاد است. ستون فقرات مسئولیت بالا نگه‌داشتن سرشانه و بالاتنه را به عهده دارد. از طرف دیگر به فرد کمک می‌کند که صاف بایستد و درعین‌حال برای خم شدن حالت انعطاف‌پذیری داشته باشد. مهم‌ترین مسئولیت ستون مهره‌ها حفاظت‌ها و حمایت‌هایی است که از نخاع می‌کند. مهره‌های کمر از مهره شماره هفت ستون فقرات به سمت پایین شروع می‌شود. برخی شکستگی‌ها در اثر ضربه‌های شدید مثل تصادف یا افتادن از ارتفاع به وجود می‌آید که این شکستگی‌ها نیاز به درمان فوری دارند.

برخی دیگر از شکستگی‌ها بسیار جزئی هستند و در اثر فشارهای جزئی مانند ضربه‌ها و تنش‌های آرام به وجود می‌آید این حالت بیشتر در افراد مسن و به دلیل پوکی استخوان‌ها ایجاد می‌شود. شکستگی مهره کمر اغلب یا در مهره‌های ۷ تا ۱۸ (midback) یا در ۵ مهره‌های کمر (lower back) که مهره‌های بزرگی به‌حساب می‌آیند یا محل اتصال این دو اتفاق می‌افتد. شاید روش‌های درمان شکستگی‌ها مشابه یکدیگر باشد؛ اما به محل مهره و بیماری‌های مرتبط نیز بستگی دارد. افرادی که به هر دلیل دچار شکستگی مهره‌های کمری می‌شوند به‌سرعت نیاز به درمان اورژانسی دارند.

علل شکستگی مهره‌ها

علل شکستگی فشاری مهره‌ها

شکستگی فشاری در ستون فقرات معمولاً در مهره‌های پایینی مهره‌های صدری (T11 و T12) و اولین مهره از مهره‌های کمری (L1) رخ می‌دهد. دلیل واحدی برای شکستگی فشاری مهره‌ها وجود ندارد، اگرچه کلمه فشاری خود نشان‌دهنده آن است که شکستگی به دلیل وارد آمدن فشار بیش از حد بر استخوان ایجاد شده است. اگر استخوان ضعیف‌تر از آن باشد که بتواند فشار طبیعی وارد بر خود را تحمل کند، ممکن است به فشار زیادی نیاز نباشد تا بدنه مهره فرو بریزد. بیشتر استخوان‌های سالم می‌توانند فشار زیادی را تحمل کنند و ستون فقرات هم می‌تواند برای جذب شوک و فشار خم شود؛ اما اگر نیرویی که به مهره‌ها وارد می‌شود بیش از حد توان آنها باشد، ممکن است یک یا چند مهره دچار شکستگی شوند.

پوکی استخوان

یکی از دلایل عمده شکستگی فشاری، پوکی استخوان است. این بیماری باعث می‌شود استخوان‌ها نازک شوند، غالباً تا حدی نازک و ضعیف که نتوانند فشار طبیعی را تحمل کنند. استخوان‌هایی که نازک و ضعیف شده‌اند ممکن است طی فعالیت‌های طبیعی دچار فروریختن شده و این به شکستگی فشاری در ستون فقرات منجر شود. در حقیقت، شکستگی فشاری مهره‌ها شایع‌ترین نوع شکستگی در اثر پوکی استخوان است. چهل درصد از کل زنان تا سن 80 سالگی حداقل یک بار دچار این نوع شکستگی خواهند شد. این نوع شکستگی مهره می‌تواند شکل و استحکام ستون فقرات را برای همیشه تغییر دهد. این شکستگی‌ها معمولاً خود به خود بهبود یافته و درد ناشی از آن‌ها از بین می‌رود. با این حال، در صورتی که استخوان خرد شده به خوبی التیام پیدا نکند، ممکن است درد ادامه یابد.

ضربه و تروما

وارد آمدن ضربه و آسیب به مهره‌های ستون فقرات نیز ممکن است منجر به شکستگی‌های خفیف یا شدید شود. چنین ضربه‌هایی ممکن است در اثر سقوط ، نیروی که در اثر پریدن به ستون فقرات وارد می‌شود، تصادفات رانندگی یا هر رویدادی که فشاری بیشتر از نقطه شکست بر ستون فقرات وارد کند ایجاد شود.

متاستاز (پخش شدن) سرطان

یکی دیگر از دلایل شکستگی مهره‌ها متاستاز سرطان به آنها است. متاستاز اصطلاحی است که به گسترش سلول‌های سرطانی به مناطق دیگر بدن اطلاق می‌شود. استخوان‌های ستون فقرات یکی از مناطق شایعی هستند که بسیاری از انواع سرطان ممکن است به آنها متاستاز کنند. شکستگی‌های فشاری در ستون فقرات که بدون دلیل یا به دلایلی جزئی ایجاد می‌شوند، ممکن است اولین نشانه‌ از متاستاز یک سرطان ناشناخته در ستون فقرات باشد. در این موارد، سرطان با از بین بردن بخشی از مهره‌ها، باعث می‌شود استخوان‌ها ضعیف و ضعیف‌تر شوند تا جایی که دچار شکستگی و فرو ریختن شوند. این مسئله نشانه آن است که چیزی در داخل استخوان‌ها در جریان است که به آنها آسیب می‌رساند.

علائم شکستگی فشاری مهره

شکستگی‌های فشاری ممکن است با علائمی همراه باشند یا بدون هیچ علامتی اتفاق بیفتد. اگر شکستگی‌های فشاری علائمی داشته باشد این علائم عبارتند از:

• درد کمر ، دست‌ها یا پاها
• بیحسی یا ضعف در پاها یا دست‌ها (اگر شکستگی روی نخاع یا اطراف عصب‌ها در ستون فقرات تأثیر گذاشته باشد)
• پس از گذشت زمان، بیمار متوجه می‌شود که قد او کوتاهتر شده است.
• یک شکستگی فشاری که به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتد می‌تواند بسیار دردناک باشد؛ اما اگر شکستگی فشاری به تدریج اتفاق بیفتد درد آن هم به صورت تدریجی افزایش می‌یابد.

انواع شکستگی فشاری مهره

شکستگی گوه‌ای

شکستگی گوه‌ای رایج‌ترین نوع شکستگی فشاری است. این شکستگی معمولاً در جلوی قسمت لوله مانند مهره رخ می‌دهد و باعث می‌شود که جلوی مهره خرد شود؛ اما قسمت پشتی آن سالم بماند و شکل گوه مانندی ایجاد شود. شکستگی فشاری گوه‌ای، معمولاً از لحاظ مکانیکی شکستگی پایداری است؛ اما می‌تواند باعث تغییر شکل و دفورمیتی ستون فقرات مانند گوژپشتی شود.

خرد شدن

خرد شدن به شکستگی کل مهره و نه فقط جلوی آن، گفته می‌شود. در این نوع شکستگی فشاری، استخوان خودبه‌خود خرد می‌شود و این شکستگی ‌ها معمولاً از لحاظ مکانیکی پایدار هستند.

شکستگی انفجاری

نام شکستگی انفجاری نشان دهنده‌ی آن است، چون مهره خرد می‌شود و در جهت‌های مختلف پخش می‌شود و قطعات خرد شده‌ی استخوان وارد بافت‌های اطراف ستون فقرات یا نخاع می‌شوند. این نوع شکستگی خطرناک‌تر از شکستگی گوه‌ای یا خرد شدن است و احتمال دارد که پایدار نباشد. شکستگی انفجاری معمولاً نیازمند مراجعه‌ی سریع به پزشک است. شکستگی ناپایدار شکستگی‌ است که احتمال دارد تغییر کند و به بافت‌ها و عصب‌ها آسیب وارد کرده یا باعث دفورمیتی و بدشکلی ستون فقرات شود.

عوارض شکستگی مهره

عوارض و مشکلات شکستگی فشاری عبارتند از:

• استخوان‌های شکسته‌ای که بعد از درمان بهبود نمی‌یابند و باعث آسیب به مهره‌های مجاور می‌شوند.
• لخته‌ی خون در پاها به علت کاهش فعالیت.
• کیفوز (ناهنجاری که قوز بیوه یا گوژپشتی نیز نامیده می‌شود) که می‌تواند منجر به درد شدید و مشکلات مربوط به اندام قفسه‌ی سینه (مانند قلب، ریه و اندام گوارشی) شود.
• مشکلات نخاعی یا اعصاب.
• درد مزمن (طولانی‌مدت).

تشخیص شکستگی مهره‌

پزشک بر روی بیمار معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. این معاینه شامل سر، قفسه سینه، شکم، لگن، پاها و ستون فقرات است.

• آزمایشات تشخیصی
• آزمایشات تصویربرداری: بعد از معاینات فیزیکی از سمت پزشک، ارزیابی رادیولوژیک نیز انجام می‌شود. بسته به میزان صدمات، آزمایش های می‌تواند شامل اشعه ایکس، سی تی اسکن و MRI از بخش‌های مختلف بدن، مانند قفسه سینه و ستون فقرات کمری باشد.
• تست مغز و اعصاب: پزشک متخصص وضعیت عصبی بیمار را ارزیابی می‌کند. این ارزیابی می‌تواند شامل تست توانایی حرکت کردن، احساس موقعیت و حرکت اندام‌ها باشد. همچنین پزشک رفلکس‌های بیمار را برای احتمال آسیب به نخاع و یا رشته‌های اعصاب، بررسی خواهد کرد.

درمان شکستگی مهره

استراحت

در صورتی که شکستگی مهره شما از نوع خفیف باشد، ممکن است لازم باشد که مدت کوتاهی را در رختخواب استراحت کنید.

استفاده از بریس

یکی از روش‌های رایج درمان برخی از انواع شکستگی‌های فشاری مهره، استفاده از بریس است. پزشک ممکن است برای بیمار یک بریس محافظ مهره‌های ستون فقرات (که اغلب به آن آرتز پشت می‌گویند) تجویز کند. این نوع آرتز از پشت و ستون مهره‌ها پشتیبانی کرده و حرکت فرد را محدود می‌کند. دقیقاً مانند عملکردی که یک بریس بازو برای شکستگی بازو دارد. بریس به خوبی شکل‌دهی و قالب‌ریزی شده تا کاملاً با بدن بیمار مطابقت پیدا کند، مثل گچ گرفتن که برای شکستگی‌های دیگر انجام می‌شود.

بریس‌های مورد استفاده برای درمان شکستگی‌های فشاری ستون فقرات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مانع از خم شدن بیمار به سمت جلو می‌شوند. این بریس‌ها ستون فقرات را در حالت کاملاً کشیده قرار می‌دهند (بیشتر از حالت طبیعی یا صاف). این امر باعث می‌شود بیشتر فشار از روی بدنه مهره شکسته رفع شده و موجب بهبود یافتن مهره‌ها می‌شود. این بریس همچنین از مهره‌ها محافظت کرده و تخریب بیشتر مهره‌ها را متوقف می‌کند. ممکن است لازم باشد که به مدت ۸ تا ۱۲ هفته از بریس کمر استفاده کنید.

درمان دارویی

1. داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي مانند ايبوپروفن (آدويل و موترين) يا ناپروکسن (آلو و ناپروسين)
2. داروهاي مخدر از قبيل هيدروکدون
3. داروهاي شل کننده عضلات از قبيل سيکلوبنزاپرين (فلکسِريل)، کاريزوپرودول (سوما) و ديازپام (واليوم)
4. مکمل‌هاي کلسيم به منظور جلوگيري از تشديد مشکلات استخوان‌ها و پيشگيري از وقوع شکستگي‌هاي فشاري در آينده
5. داروهايي براي القاي ساخت استخوان جديد

فیزیوتراپی

بسته به نیاز هر بیمار، فیزیوتراپیست ممکن است به او کمک کند تا «فعالیتهای روزانه» خود را بهتر انجام دهد. برنامه‌های فیزیوتراپی با در نظر گرفتن شرایط خاص هر بیمار به صورت فردی طراحی می‌شوند و بنابراین بیماران باید برای به دست آوردن بیشترین نتایج برنامه درمانی دقیقاً آن رعایت کرده و به فیزیوتراپیست خود اطلاع دهند چه تمرینات و روش‌هایی برایشان مؤثر بوده و چه مواردی چندان تأثیری نداشته‌اند. درمان‌هاي فيزيوتراپي، علاوه بر ورزش ممکن است شامل موارد زير نيز باشد:

• کار درماني : اين روش درماني اصولاً براي بيماراني که به توانبخشي سرپايي نياز دارند، انجام مي‌گيرد. کار درماني براي بازيابي حداکثر توان عملکرد بيمار بعد از آسيب‌ديدگي، ضروري مي‌باشد.
• مديريت درد: هدف از درمان فيزيکي در مراحل اوليه ريکاوري آن است که درد و التهاب در محل آسيب‌ديدگي را تسکين دهد. درمان دستي که شامل حرکت دادن و ماساژ آرام بافت‌هاي نرم بدن مي‌باشد، همراه با گذاشتن يخ و تحريک الکتريکي موضع آسيب‌ديده، مي‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. بعد از آنکه شکستگي مهره ترميم پيدا کرد نيز مي‌توان از گرماي مرطوب براي کاهش درد ناشي از اسپاسم عضلاني در ناحيه ستون فقرات، استفاده کرد.
• ماساژ بافت‌هاي نرم
• طب سوزني
• TENS
• اولتراسوند
• سوزن کاري خشک
• الکتروتراپي
• يخ و گرما

---

آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف
تلفن : 66576424 - 021

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• بیماری پات یا سل ستون فقرات چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-07تاریخ بروز رسانی : 1402-04-13


• بریس بادی ژاکت چیست و چه کاربردی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1402-06-16تاریخ بروز رسانی : 1402-06-30


• کاربرد بریس اسکولیوز در درمان انحراف ستون فقرات
  تاریخ انتشار : 1402-03-27تاریخ بروز رسانی : 1402-04-06

نظرات کاربران درباره این مطلب :کیوان ملکی [ 1402-04-13 ]
سلام دکتر در جهت شکستگی مهره ستون فقرات مطالب ارزشمندی رو انتخاب کرده اید ممنون از زحمات شما

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :