قوز پشت؛ علت علائم و درمان

ستون فقرات از سه بخش تشکیل شده است. هنگامی که از کنار مشاهده می‌شود، این بخش‌ها، سه منحنی طبیعی را تشکیل می‌دهند. انحنای C شکل گردن (ستون فقرات گردنی) و قسمت پایین کمر (کمر) که لوردوز نامیده می‌شود. انحنای C شکل معکوس قفسه سینه (ستون فقرات قفسه سینه) را کیفوز می‌نامند. این انحنای طبیعی ستون فقرات برای تعادل مهم است و به ما کمک می‌کند تا به حالت قائم بایستیم. اگر هر یک از این منحنی‌ها خیلی بزرگ یا خیلی کوچک شود، صاف ایستادن مشکل می‌شود و وضعیت ما غیرطبیعی به نظر می‌رسد.

کیفوز، یک اختلال ستون فقرات است که در آن انحنای بیش از حد ستون فقرات منجر به گرد شدن غیرطبیعی قسمت بالای کمر می‌شود. این وضعیت، گاهی اوقات به عنوان پشت گرد یا در صورت انحنای شدید، به عنوان قوز شناخته می‌شود. کیفوز در هر سنی ممکن است رخ دهد، کیفوز مرتبط با افزایش سن، اغلب به دلیل ضعف در استخوان‌های ستون فقرات است که باعث فشرده شدن یا ترک خوردن آنها می‌شود. سایر انواع کیفوز می‌تواند در نوزادان یا نوجوانان به دلیل ناهنجاری ستون فقرات یا گسستن استخوان‌های ستون فقرات در طول زمان ظاهر شود. با توجه به علت ایجاد کیفوز، روش‌های مختلفی توسط متخصصان طب فیزیکی برای درمان آن پس از معاینه به‌ کار برده می‌شود.

کیفوز یا گوژپشتی چیست؟

گوژپشتی یا کیفوز نوعی انحراف در ستون فقرات است که باعث می‌شود بخشی از ستون فقرات به سمت بیرون خم شود. گوژپشتی مربوط به سن خاصی نیست و ممکن است برای افراد در سنین مختلف رخ دهد؛ اما اغلب در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد.

علل کیفوز

با افزایش سن بیشتر احتمال دارد به کیفوز مبتلا شوید. سایش و پارگی می‌تواند استخوان‌های ستون فقرات را تا حدی ضعیف کند که ترک بخورند یا کوتاه شوند. کیفوز ناشی از وضعیت نامناسب یا نقص مادرزادی عمدتاً کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شرایطی که می‌تواند باعث کیفوز شود، عبارت‌اند از:

• پوکی استخوان
• شکستگی ستون فقرات
• کوچک شدن دیسک‌هایی که مهره‌ها را تحت ‌فشار قرار می‌دهند.
• مشکل در نحوه رشد استخوان‌های ستون فقرات
• بیماری شوئرمن، اختلالی در ستون فقرات که کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• سرطان در ستون فقرات

علائم کیفوز

علائم و نشانه‌های کیفوز ستون فقرات بسته به علت و شدت انحراف متفاوت است، این علائم عبارتند از:

• شانه‌های خم شده
• توده و برآمدگی قابل مشاهده در کمر
• کمر درد خفیف
• خستگی
• سختی و سفتی ستون فقرات
• گرفتگی ماهیچه همسترینگ در قسمت پشتی ران

به ندرت با گذشت زمان، شدت گرفتن میزان خمیدگی منجر به:

• ضعف و سستی پاها
• از بین رفتن حس لامسه
• تنگی نفس و دیگر مشکلات تنفسی

انواع کیفوز

علل کیفوز به نوع زیر بستگی دارد. سه نوع اصلی کیفوز وجود دارد:

کیفوز مادرزادی

این بدان معناست که فردی با آن متولد شده است. حتی اگر قوز کمر، از بدو تولد وجود داشته باشد، گاهی اوقات تا زمانی که یک نوجوان رشد زیادی نداشته باشد، دیده نمی شود. پزشکان دقیقاً نمی دانند که چرا برخی از کودکان با این بیماری متولد می شوند.

کیفوز پاسچرال

نوجوانانی که زیاد خم می‌شوند به تدریج کمرشان گرد می شود. ماهیچه ها و استخوان ها به قوز شدن عادت می کنند. نوجوانان مبتلا به این نوع کیفوز می توانند با ایستادن، انحنای خود را صاف کنند. این اتفاق برای بسیاری از افراد رخ می‌دهد، به‌ویژه آنهایی که مدت زیادی به پایین نگاه می‌کنند.

کیفوز شوئرمن

مهره‌های معمولی که از کناره دیده می‌شوند مانند مستطیل‌های روی هم به نظر می‌رسند. در کیفوز شوئرمن، مهره ها مثلثی شکل هستند. این باعث می شود ستون فقرات به سمت جلو خم شود. بچه‌های مبتلا به این نوع کیفوز نمی‌توانند انحنای خود را با صاف ایستادن درمان کنند.

عوارض کیفوز

عوارض ناشی از کیفوز در موارد شدیدتر ممکن است پدیدار شود. این عوارض شامل موارد زیر است:

• یک قوز یا گوژ پشتی غیر قابل برگشت در پشت
• کمر درد مداوم
• ضعف یا بی حسی در بازوها و پاها
• مشکلات تنفسی
• از دست دادن کنترل مثانه

تشخیص کیفوز

برای تشخیص کیفوز در ابتدا معاینات بالینی و فیزیکی آغاز می شود. پزشک برای شناسایی نقاط حساس ستون فقرات را فشار می دهد. با انجام این معاینات شدت و میزان انحراف و خمیدگی پشت و تغییر شکل ستون فقرات مشخص می شود. در مراحل بعدی یکسری آزمایشات مانند تصویربرداری با اشعه ایکس برای بررسی استخوان ها انجام خواهد شد. به وسیله رادیولوژی اشعه ایکس می توان زاویه خمیدگی را نیز تشخیص داد. در صورتی که زاویه خمیدگی زیاد باشد آزمایش عملکرد تنفسی انجام خواهد شد. در بیمارانی که علائمی مانند درد و بی حسی و سوزن سوزن شدن و ضعف در پایین تنه دارند آزمایش هایی مانند MRI انجام خواهد شد.

درمان قوز پشت با راهکارهای متخصصان طب فیزیکی

از روش های درمانی مؤثر متخصصان طب فیزیکی در اصلاح ناهنجاری قوز کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دارو درمانی

داروها نمی توانند تأثیری در درمان این بیماری داشته باشند؛ اما با کمک دارو می توان علائم ناشی از قوز کمر را کاهش داد. انواع داروهایی که در این موارد تجویز میشوند در ادامه آمده است:

1. داروهای مسکن
2. داروهای مخصوص پوکی استخوان

ماساژ تراپی

ممکن است عضلات و رباط های کمر دچار گرفتگی شده باشند و این گرفتگی و انقباض مانع از این شود که شخص بتواند کمر خود را صاف کند و در وضعیت صحیح قرار دهد. انجام ماساژتراپی موجب شل شدن عضلات می شود. انجام ماساژدرمانی همچنین از پیشرفت قوز کمر و بدتر شدن آن جلوگیری می کند و موجب می شود که کمر در راستای صحیحتری قرار بگیرد.

درمان دستی

درمان های دستی به عنوان نوعی جااندازی ستون فقرات انجام می شود تا حرکت پذیری مفاصل در ستون فقرات بهبود پیدا کند. انجام درمان های دستی به کاهش التهاب، اسپاسم عضلانی و دردهای مزمن کمک می کند و روند تحلیل رفتن و فرسایش دیسک های بین مهره ای را کند می کند. درمان های دستی دارای سه نوع هستند: درمان نقاط ماشه ای (تریگرپوینت)، کشش دستی مفاصل و تکنیک ها اعمال فشار مقاومتی و درمان بافت های نرم با کمک وسایل مخصوص.

اولتراسوندتراپی

انجام اولتراسوندتراپی به رفع اسپاسم عضلانی، خشکی کمر و درد ناشی از کیفوز کمک می کند. در این روش امواج صوتی به عضلاتی که در عمق ستون فقرات قرار دارند فرستاده می شود و گرمای ملایمی در آنها ایجاد کرده و گردش خون را افزایش می دهد.

تحریک الکتریکی تداخلی

در روش تحریک الکتریکی تداخلی از فرکانس الکتریکی خفیفی برای تحریک کردن عضلات به منظور کاهش التهاب ناشی از قوز کمر، استفاده می شود.

استفاده از بریس (کمربند طبی مخصوص)

در مواردی که قوز کمر شدید است و یا در حال بدتر شدن است، ممکن است برای صاف نگه داشتن ستون فقرات به یک بریس کمر نیاز باشد. این بریس ها به نحوی طراحی شده اند که ستون فقرات را صاف و شانه ها را به سمت عقب نگه دارند. پوشیدن بریس موجب می شود که فشار از روی ستون فقرات برداشته شود و ناحیه استخوانی در جلوی مهره ها بتوانند رشد کنند. نوع دقیق بریس مورد استفاده و تعداد ساعتهایی که لازم است بریس در طول روز پوشیده شود، به شدت خمیدگی ستون فقرات بستگی دارد.

فیزیوتراپی

همزمان با استفاده از بریس، انجام ورزش ها و حرکات فیزیوتراپی می تواند به افزایش قدرت، انعطاف پذیری و دامنه ی حرکتی ستون فقرات کمک کند. تمرکز برنامه های درمانی فیزیوتراپی بر افزایش انعطاف پذیری عضلات کمر، همسترینگ (پشت ران) و افزایش قدرت عضلات کمر و بهبود حالت قرارگیری بدن است.

حرکات اصلاحی برای درمان قوز پشتی کمر:

یکی از مؤثرترین راه های درمان قوز کمر، انجام حرکات اصلاحی می باشد. به همان اندازه که این تمارین میتوانند در کاهش قوز کمر مؤثر باشند، در صورت اشتباه انجام دادن می توانند شدت انحراف و میزان قوز شما را بدتر کنند؛ بنابراین قبل از انجام هر گونه ورزش و آشنایی با روش انجام آنها بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

• حرکت گربه و گاو

بیمار باید برای انجام این تمرین، کتف خود را به هم فشار دهد و به آرامی آرنج خود را خم کند و به نوبت کمر خود را به سمت بالا و سپس به سمت پایین بکشد. بیمار باید در هنگام انجام این تمرین گردن خود را تا حد امکان بکشد. برای افزایش میزان اثرگذاری این تمرین باید بیمار به جای شروع حرکات بدن خود از قسمت گردن و صورت، آنها را از قسمت سینه و ران شروع کند.

• چرخش ساده

حرکات چرخشی باید در ناحیه قفسه سینه و قسمت میانی ستون فقرات و در محل قرار گیری کتف انجام شود. این حرکات به بهبود حالت ستون فقرات در محل ایجاد انحنای دردناک آن که قسمت فوقانی ستون فقرات می‌باشد کمک می‌کند. چرخش ساده باعث می‌شود که شانه‌های بیمار از قسمت پشت به هم فشرده شوند و بیمار بتواند برای ایجاد فشار و کشش بیشتر دست خود را بلند کند. بیمار باید برای انجام این حرکت به صورت زیر عمل نماید:

1. تا جایی که می‌تواند دست خود را بلند کند سپس پشت دست خود را به سمت عقب فشار دهد انگار که قصد دارد کسی را از خود دور کند.
2. بیمار باید از انجام حرکات و تمرینات تکراری که باعث فشار آوردن به ستون فقرات می‌‌شود خودداری کند. گاهی اوقات لازم از بیمار وضعیت میز تحریر خود را بررسی کند یا از بالش مخصوص ماشین استفاده نمایید و میزان استفاده از تلفن همراه را در طول روز کاهش دهد.
3. پس از مدتی باید این حرکات به تسکین درد و رفع برخی از مشکلات بیمار کمک کنند.

• حرکت پل

حرکت پل یکی دیگر از تمرینات سودمند یوگا برای درمان قوز کمر است. حرکت مار کبرا به تقویت ستون فقرات کمک می‌کند. بیمار باید برای انجام این تمرین به صورت زیر عمل کند:

1. روی کمر خود دراز بکشد.
2. بیمار می‌تواند از تشک مخصوص یوگا استفاده کند و روی آن دراز بکشد.
3. پاهای بیمار باید کاملاً صاف باشد.
4. بدن بیمار باید به خوبی روی زمین قرار بگیرد سپس بیمار سعی کند باسن خود را از زمین بلند کند.
5. هنگامی ‌که بیمار بالا تنه خود را از زمین جدا می‌کند سعی کند کمر و باسن و ران خود را به سمت بالا هدایت نماید.
6. باید بین بالا تنه بیمار و زمین فاصله ایجاد شود.
7. بیمار باید حدود ۲۵ تا ۳۰ ثانیه در این حالت بماند.
8. بیمار باید به آرامی به نقطه شروع برگردد.

---

آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف
تلفن : 66576424 - 021

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• بریس قوز پشت راهکار بدون جراحی رفع گوژپشتی
  تاریخ انتشار : 1402-11-15تاریخ بروز رسانی : 1402-11-24


• اسکولیوز یا کجی ستون فقرات چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-07-03تاریخ بروز رسانی : 1402-04-17


• عارضه کیفوز یا گوژ پشتی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-31تاریخ بروز رسانی : 1402-04-17

نظرات کاربران درباره این مطلب :محبوبه نیازی [ 1402-04-13 ]
سلام دکتر من همیشه از بابت قوز پشتم ناراحت بودم حالا که متوجه شدم براش درمان به این اصولی وجود داره خیلی خوشحالم و از بابت مطالبتون که داخل سایل گذاشتید بسیار ممنونم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :