انواع استخوان از نظر بافت، شکل و ساختار

انسان پس از تولد حدود 270 استخوان نرم دارد. با رشد و رسیدن به مرحله بزرگسالی، این میزان به 206 استخوان می رسد. بزرگترین استخوان در بدن انسان، استخوان ران است و کوچکترین آن گوش است که فقط 3 میلی متر طول دارند. این اجزا بیشتر از کلاژن پروتئین ساخته شده اند. فسفات و کلسیم این چارچوب را محکم می کنند و به آن قدرت می دهند. استخوان ها عملکردهای زیادی دارند.

آنها از لحاظ ساختاری، بدن را پشتیبانی می کنند، از اندام های حیاتی ما محافظت می کنند و به ما اجازه حرکت می دهند. علاوه بر آن، محیطی را برای مغز استخوان، جایی که سلول های خونی ایجاد می شوند، فراهم می کنند و به عنوان محلی برای ذخیره مواد معدنی، به ویژه کلسیم عمل می کنند. انواع استخوان دارای ساختارهای منحصر به فردی می باشند.

ساختار استخوان ها به منزله داربست هایی هستند که اعضای بدن را در کنار هم نگه می دارند. این اجزا در هر شکل و اندازه ای وجود دارند و کارهای متفاوتی را انجام می دهند. بر خلاف تصور عموم، استخوان ها زنده هستند و جزء بافت های فعالی هستند که به طور دائم به ترمیم می پردازند. در ادامه انواع استخوان‌های بدن انسان را از لحاظ بافت‌، شکل و ساختار آنها بررسی می‌کنیم.

انواع سلول های استخوانی

استئوبلاست ها:

این سلول های چند هسته ای می توانند استئوئید که از جنس کلاژن هستند را ساخته و با قرار گرفتن مواد معدنی روی استئوئیدها، ماتریکس ساخته می شود. هورمون های ترشح شده از استئوبلاست ها، وسیله ارتباطی آنها با سلول های دیگر است.

استئوکلاست ها:

این سلول های چندهسته ای می توانند با جذب استخوانها و ماتریکس به عنوان سلول های استخوان خوار محسوب می شوند. در واقع وظیفه این سلول ها حذف قسمت های معیوب ماتریکس ها و جایگزین کردن قسمت های سالم در آنها است.

استئوسیت ها:

وظیفه این سلول ها حفاظت از بافت های استخوانی است و تشکیل این سلول ها از استئوبلاست ها می باشد.

انواع استخوان ها:

استخوانها از لحاظ ماکروسکوپی به دو دسته استخوانهای متراکم یا کورتیکال و استخوانهای اسفنجی تقسیم می شوند.

وظایف استخوان

• حرکت

انواع استخوان ها به منزله قاب و چارچوبی جهت اتصال اجزای بدن هستند. ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها به استخوان متصل می شوند. بدون ساختار استخوان، بدن قادر به حرکت نخواهد بود. برخی از استخوان ها از اندام های داخلی بدن نیز محافظت می کنند. به عنوان مثال، جمجمه از مغز و دنده ها از قلب و ریه ها محافظت می کنند.

• ساخت پلاکت و گلبول های بدن

استخوان لوزه باعث تولید گلبول های قرمز، پلاکت ها و گلبول های سفید خون می شود. همچنین موجب از بین رفتن گلبول های قرمز قدیمی و ناکارآمد در مغز استخوان می شود.

• متابولیسم بدن

1. ذخیره مواد معدنی: ساختار استخوان ها به عنوان ذخیره ای برای مواد معدنی به ویژه کلسیم و فسفر عمل می کنند. آنها همچنین برخی از فاکتورهای رشد نظیر رشد انسولین را ذخیره می کنند.
2. ذخیره چربی: اسیدهای چرب در ساختار استخوان و در بافت چربی مغز استخوان یافت می شود.
3. تعادل PH: استخوان ها نمک های قلیایی را جذب یا آزاد می کنند و موجب تعادل PH می شوند.
4. سم زدایی: استخوان ها فلزات سنگین و سایر عناصر سمی را از خون جذب می کنند.
5. عملکرد غدد درون ریز: این اعضا هورمون هایی را آزاد می کنند که روی کلیه ها، تنظیم قند خون و رسوب چربی تأثیر می گذارند.
6. تعادل کلسیم: استخوان ها با تشکیل استخوان یا تجزیه آن کلسیم موجود در خون را افزایش یا کاهش می دهند.

رشد استخوان چگونه است؟

رشد طولی استخوان به وسیله صفحات رشد تأمین میشود. این صفحات در دو انتهای استخوان های بلند و نزدیک به سطح مفصلی قرار دارند. فعالیت صفحات رشد تا زمان پایان بلوغ ادامه یافته و در آن زمان متوقف میشود. بعد از آن طول استخوان ها اضافه نشده و قد فرد ثابت باقی میماند. رشد عرضی استخوان یا به زبان دیگر قطور شدن استخوان ها بر اثر فعالیت ضریع یا پریوست صورت میگیرد. فعالیت پریوست حتی پس از بلوغ هم ادامه میابد. رشد طولی استخوان ها در افراد مختلف متفاوت بوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

1. تفاوت های ژنتیکی و نژادی
2. تغذیه و تأثیر عوامل محیطی
3. هورمون هایی که از غدد داخلی ترشح میشوند.
4. بیماری های مزمن که رشد استخوان را کند میکنند.

انواع بافت استخوان

دو نوع بافت استخوانی وجود دارد: فشرده و اسفنجی. این نام‌ها نشان می‌دهد که این دو نوع از نظر تراکم یا اینکه چقدر بافت به هم چسبیده است متفاوت هستند. سه نوع سلول وجود دارد که به هومئوستاز استخوان کمک می‌کنند. استئوبلاست‌ها سلول‌های استخوان‌ساز هستند، استئوکلاست‌ها استخوان را جذب یا تجزیه می‌کنند و استئوسیت‌ها سلول‌های استخوانی بالغ هستند. تعادل بین استئوبلاست‌ها و استئوکلاست‌ها باعث حفظ بافت استخوانی می‌شود.

• استخوان فشرده

استخوان فشرده از استئون‌ها یا سیستم‌های هارسین فشرده تشکیل شده است. استئون از یک کانال مرکزی به نام کانال استخوانی (هاورسین) تشکیل شده است که توسط حلقه‌های متحدالمرکز (لاملا) ماتریکس احاطه شده است. بین حلقه‌های ماتریکس، سلول‌های استخوانی (استئوسیت‌ها) در فضاهایی به نام حفره (لاکونا) قرار دارند. کانال‌های کوچک (کانالیکولی) از لاکوناها به کانال استئونی (هاورسین) تابش می‌کنند تا گذرگاه‌هایی را از طریق ماتریکس سخت فراهم کنند.

در استخوان فشرده، سیستم‌های هاورسین به‌طور محکم در کنار هم قرار می‌گیرند تا توده‌ای جامد را تشکیل دهند. کانال‌های استخوانی حاوی رگ‌های خونی موازی با محور طولانی استخوان هستند. این رگ‌های خونی از طریق کانال‌های سوراخ‌کننده، با عروق روی سطح استخوان به هم متصل می‌شوند.

• استخوان اسفنجی

استخوان «اسفنجی» (Cancellous) سبک‌تر و چگالی کمتری نسبت به استخوان فشرده دارد. استخوان اسفنجی متشکل از صفحات (ترابکولا) و میله‌های استخوانی در مجاورت حفره‌های کوچک و نامنظم است که حاوی مغز استخوان قرمز است. کانال‌ها به جای کانال هاورسین مرکزی به حفره‌های مجاور متصل می‌شوند تا خون خود را دریافت کنند. ممکن است به نظر برسد که ترابکولاها به طور تصادفی چیده شده‌اند؛ اما آنها طوری سازماندهی شده‌اند که حداکثر استحکام را مشابه مهاربندی‌هایی که برای حمایت از ساختمان استفاده می‌شود، ارائه دهند.

بافت «ساب غضروفی» (Subchondral tissue) بافت صاف انتهای استخوان‌ها که با نوع دیگری از بافت به نام غضروف پوشیده شده است. غضروف بافت همبند تخصصی و شنی است که در بزرگسالان وجود دارد. همچنین بافتی است که بیشتر استخوان‌ها در کودکان از آن رشد می‌کنند. غشای خارجی سخت و نازک که استخوان‌ها را می‌پوشاند، پریوستئوم نامیده می‌شود. در زیر پوسته بیرونی سخت پریوستوم، تونل‌ها و کانال‌هایی وجود دارد که خون و رگ‌های لنفاوی از آنها عبور می‌کنند تا مواد غذایی را برای استخوان حمل کنند. ماهیچه‌ها، رباط‌ها و تاندون‌ها ممکن است به پریوستوم بچسبند.

انواع ساختار استخوان

این اجزا متشکل از سامانه هاورس، مجرای هاورس، مغز استخوان (شامل مغز قرمز استخوان و مغز زرد استخوان) هستند.

سامانه هاورس

این سامانه، شامل تیغه‌هایی استخوانی و به صورت استوانه‌های هم مرکز هستند. مواد تشکیل دهنده سامانه هاورس، یاخته‌های استخوانی، ماده زمینه‌ای و کلاژن هستند. این سامانه فقط در بافت استخوانی فشرده به چشم می‌خورد.

مجرای هاورس (مجرای مرکزی)

مجرای موجود در مرکز تیغه‌ها، مجرای هاورس است. این مجرا، حاوی اعصاب و رگ‌های خونی است. ارتباط بافت زنده با بیرون، توسط اعصاب و رگ‌های درون مجرای مرکزی (هاورس) درون هر سامانه برقرار می‌شود.

مغز استخوان

حفره مرکزی استخوان‌ها، مغز استخوان است. مغز استخوان به دو صورت مغز قرمز استخوان و مغز زرد استخوان وجود دارد.

مغز قرمز استخوان

1. تولید یاخته‌های خونی و گرده‌ها (پلاکت‌ها) درون مغز قرمز استخوان انجام می‌شود.
2. در بافت استخوانی اسفنجی موجود است.
3. مغز قرمز استخوان در افرادی که دچار کم خونی شدید هستند به مغز زرد استخوان تبدیل می‌شود.

مغز زرد استخوان

1. بخش زیادی از مغز زرد استخوان شامل چربی است.
2. وظیفه مغز زرد استخوان، پر کردن فضای داخلی استخوان‌های دراز است.

انواع شکل استخوان

با توجه به وظایف و کارهایی که استخوانهای مختلف در بدن انجام می دهند به پنج دسته استخوانهای دراز، کوتاه، مسطح، نامنظم و کنجدی یا سزاموئیدی تقسیم می شوند.

استخوان های دراز یا بلند:

استخوان های دراز یا بلند که دارای طول بیشتری نسبت به عرض خود هستند، دارای یک دیافیز و دو اپی فیز هستند. دیافیز، قسمت وسط استخوانهای بلند و اپی فیز، استخوانهای گرد و سطح مفصلی استخوانهای بلند است. بافت تشکیل دهنده استخوانهای بلند، متراکم بوده و ضخامت آنها به حدی است که استخوان اسفنجی زیادی داشته باشند و مغز استخوان نیز در مرکز توخالی آنها است. بیشتر استخوانهای بدن مانند استخوان های ران، بازو، زند زیرین، زند زبرین، درشت نی، نازک نی، کف دست و پا و … از این گروه هستند.

استخوان های کوتاه:

استخوانهای کوتاه دارای ساختاری از یک لایه ی نازک استخوان متراکم هستند که داخل آن را بافت استخوانی اسفنجی پر کرده است. مچ دست و پا دارای این نوع از استخوانها هستند.

استخوان های مسطح یا پهن:

استخوانهای مسطح یا پهن دارای ساختاری متشکل از دو لایه موازی از بافت استخوانی متراکم است که در بین آنها یک لایه از بافت استخوانی اسفنجی پر شده است. این استخوان ها خمیده و نازک هستند و استخوان های جناغ سینه و جمجمه از این نوع می باشند.

استخوان های نامنظم:

در استخوانهای نامنظم نیز یک لایه از بافت استخوانی فشرده در اطراف بافت استخوانی اسفنجی قرار دارد و دارای شکل های متفاوت و نامنظم زیادی هستند. باسن و ستون فقرات دارای این نوع از استخوانها است.

استخوان های سزاموئید:

استخوانهای کوتاهی که در تاندون ها و برای دور کردن تاندون ها از مفصل قرار دارند، از نوع کنجدی می باشند. فعالیت این نوع از استخوانها در تاندون ها نیروی ماهیچه ها را با افزایش زاویه ی تاندون ها، بیشتر می کند. پاتلا یا کشک زانو و استخوان نخودی از این نوع می باشند.

استخوان كورتیكال

استخوان كورتیكال لایه بیرونی استخوان های بدن را درست میكنند. این لایه ظاهر سفید و صاف و یكدست و محكمی به استخوان میدهد. استخوان كورتیكال یا سخت Compact bone تخلخل كمی دارد. میزان این تخلخل در حد 30-5 درصد است. حدود 80 درصد كل وزن اسكلت بدن را استخوان های كورتیكال تشكیل میدهند. در این استخوان ها سیستم های هاورسی به صورت متراكم و فشرده ای در كنار یكدیگر قرار میگیرند. این استخوان ها بسیار سخت و محكم هستند و در تصویر رادیولوژی به رنگ سفیدتری دیده میشوند.

استخوان اسفنجی یا ترابکولار

به آنها استخوان های ترابكولار Trabecular bone هم میگویند. قسمت داخلی استخوان ها از جنس بافت استخوان اسفنجی یا كنسلوس است. استخوان كنسلوس بسیار متخلخل است. در این استخوان ها سیستم هاورسی وجود ندارد. شكل میكروسكوپی استخوان اسفنجی به صورت تیغه هایی است كه به ‌صورت سه بعدی در كنار هم قرار گرفته و در فضای داخلی بین این تیغه ها بافت چربی و مغز استخوان و عروق خونی قرار میگیرند. وظیفه اصلی مغز استخوان تولید سلول های خونی است.

تفاوت انواع استخوان بندی در زنان و مردان

اندازه و استحکام استخوان‌ها در اسکلت انسان بین جنس‌ها متفاوت است. تفاوت‌های ساختار استخوان از همان دوران کودکی شروع می‌شود. در اکثر جمعیت‌ها، مردان دارای سطوح استخوانی و مفصلی بزرگ‌تر و قوی‌تر هستند و استخوان‌های بیشتری در محل‌های اتصال عضلانی دارند. با این حال، زنان به دلیل توانایی متمایز در حمل کودک و تجربه زایمان، لگن قوی‌تری دارند. زنان اما در برابر برخی بیماری‌های استخوانی مانند استئوآرتریت، پوکی استخوان و آرتریت التهابی آسیب‌پذیرتر هستند.

تفاوت در رشد انواع استخوان ها

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اسکلت مردانه و زنانه اندازه بدن و اندازه استخوان است. این تفاوت‌ها در بدو تولد آشکار می‌شود و در دوران کودکی ادامه می‌یابد. با شروع بلوغ، تفاوت‌های ساختار استخوانی بیشتر و مهم‌تر ظاهر می‌شود. بلوغ دوره تغییرات فیزیکی است که از طریق آن بدن کودک به یک بدن بالغ تبدیل می‌شود که قادر به تولید مثل است. الگوهای رشد انواع استخوان در دوران بلوغ در پسران با دختران متفاوت است. پسران قبل از بلوغ دو یا چند سال رشد دارند و یک جهش رشدی که در حدود چهار سال طول می‌کشد، در حالی که دختران یک دوره جهش رشد سه ساله دارند.

در دوران کودکی و نوجوانی، تشکیل انواع استخوان بیشتر از تحلیل آنها است. تحلیل استخوان فرآیندی است که در آن استئوکلاست‌ها (سلول‌های استخوانی که بافت استخوان را در طول رشد و بهبودی جذب می‌کنند) بافت استخوان را تجزیه کرده و مواد معدنی آزاد می‌کنند و در نتیجه کلسیم از انواع استخوان‌های شما به جریان خون منتقل می‌شود. در اوایل دهه ۲۰، هر دو جنس به حداکثر توده استخوانی دست می‌یابند، این بیشترین مقدار توده استخوانی است که یک فرد می‌تواند به دست آورد.

علت تفاوت توده استخوانی در زنان و مردان

حداکثر تفاوت توده استخوانی در پسران و دختران بیشتر توسط ژنتیک تعیین می‌شود؛ اما آنها همچنین می‌توانند تحت تأثیر عوامل قابل تغییر مانند ورزش و رژیم غذایی منظم، از جمله مصرف منظم لبنیات که منبع طبیعی کلسیم و ویتامین D هستند دو ماده مغذی حیاتی برای سلامت استخوان‌ها، باشند. بیشتر دستاوردهای توده استخوانی که در نوجوانی حاصل می‌شود، به جای مواد معدنی استخوان، افزایش طول و اندازه انواع استخوان است. به همین دلیل است که شکستگی‌ها در سنین نوجوانی شایع‌ تر است.

در این مدت، رشد توده استخوانی از طول استخوان عقب می‌ماند و استخوان را به طور موقت ضعیف می‌کند. به طور کلی پسران در مقایسه با دختران بیشتر در معرض خطر شکستگی قرار دارند. این خطر ارتباط زیادی با الگوهای رشد استخوان و تفاوت‌های جنسیتی در فعالیت بدنی (به عنوان مثال ورزش) و ریسک‌پذیری دارد. یکی دیگر از ملاحظات رشد استخوان در پسران، تستوسترون (هورمون جنسی اصلی در مردان) است که به بهبود اندازه استخوان کمک می‌کند.

از سوی دیگر، استروژن (هورمون جنسی اصلی در زنان) رشد استخوان را کاهش می‌دهد و در عین حال سطح مواد معدنی استخوان را تنظیم می‌کند. تفاوت در تستوسترون و استروژن دلیلی منطقی برای این است که چرا پسران نسبت به دختران استخوان‌های بزرگ‌تری دارند و مقدار حداکثر توده استخوانی در آنها بالاتر است. این تفاوت هورمونی همچنین این مسئله را توضیح می‌دهد که چرا زنان بالغ بیشتر در معرض خطر شکستگی ناشی از اعمال هورمون‌ها هستند تا آسیب‌های ورزشی یا ریسک‌پذیری.

تفاوت های اسکلتی مردان و زنان

تفاوت‌هایی که در ساختار استخوان بین مردان و زنان وجود دارد اغلب برجسته است. به عنوان مثال، زنان کوتاه‌تر هستند و تفاوت‌های قد وابسته به جنس در سراسر جهان رایج است. در سطح جهان و به صورت میانگین، زنان حدود ۱۲ سانتی‌متر کوتاه‌تر از مردان هستند. علاوه بر تفاوت قد، مردان نسبت به زنان سر بزرگ‌تر و دست و پاهای بلندتری دارند و این نسبت به اندازه بدن است. سایر تفاوت‌های اسکلتی در مردان و زنان در جمجمه و در استخوان‌های بلند، به ویژه استخوان ران و درشت‌نی است. در آرنج‌ها، شانه‌ها، انگشتان دست و استخوان‌های ران نیز تفاوت وجود دارد.

زنان همچنین در مقایسه با مردان دارای لگن و تنه پهن‌تری هستند. در واقع، محققان می‌توانند با اندازه‌گیری استخوان‌های لگن به تنهایی تعیین کنند که آیا اسکلت متعلق به مرد است یا زن. شکل و اندازه لگن زنان به گونه‌ای است که پتانسیل زایمان را دارد. به این صورت که پهن‌تر و طولانی‌تر است و توسط رباط‌هایی که در دوران بارداری شل می‌شوند به هم متصل می‌شوند تا به لگن اجازه گشاد شدن بدهد وگرنه لگن برای بارداری و زایمان خیلی باریک خواهد بود. علاوه بر این، نیم‌تنه زنان پهن‌تر است به طوری که بدن آنها می‌تواند اندام‌های آنها را در دوران بارداری در خود جای دهد.

تفاوت استخوان های زنان و مردان در افزایش سن

پس از رسیدن به اوج توده استخوانی، هم مردان و هم زنان با افزایش سن شروع به از دست دادن بافت استخوانی می‌کنند. در زنان از دست دادن استخوان مرتبط با افزایش سن از اوایل تا اواسط ۳۰ سالگی شروع می‌شود. این روند با کاهش سریع استروژن با ورود زنان به یائسگی تشدید می‌شود. از دست دادن تدریجی استخوان با افزایش سن غیرعادی نیست؛ اما زنان زمانی که شروع به از دست دادن استخوان می‌کنند، جوان‌تر هستند. علاوه بر این، استخوان را با سرعت بیشتری نسبت به مردان از دست می‌دهند. محققان همچنین بر این باورند که نشانگرهای خاص از دست دادن استخوان و تغییرات در پریوستوم (غشای فیبری که سطح استخوان را می‌پوشاند) ممکن است میزان از دست دادن استخوان بین دو جنس را توضیح دهد.

میزان از دست دادن استخوان در مردان در طول زندگی بسیار کمتر است و تحت تأثیر سطح استرادیول است. استرادیول شکلی از استروژن است که برای جنسیت مردانه ضروری است. یکی دیگر از عوامل مؤثر در کاهش سلامت استخوان زنان با افزایش سن، بارداری است؛ زیرا بارداری برای ساختن اسکلت جنین و در دوران شیردهی نیاز به کلسیم بدن زن را افزایش می‌دهد. در طول بارداری، برخی از زنان تغییراتی را در تراکم استخوان خود تجربه می‌کنند نشان می‌دهد که توده استخوانی می‌تواند در طول بارداری بدتر شود. این تغییرات ممکن است با عواقب بلندمدت بالقوه در رشد اسکلتی عضلانی و کاهش توده استخوانی در مراحل بعدی زندگی، جنین را تحت تأثیر قرار دهد. برای جبران اثرات منفی از دست دادن کلسیم برای مادر و جنین در حال رشد، پزشکان مکمل‌های کلسیم و انواع ویتامین را برای مادران باردار تجویز می‌کنند.

تفاوت در خطر بیماری های استخوانی بین مردان و زنان

بیماری‌های استخوانی که با افزایش سن به وجود می‌آیند شامل استئوپنی، پوکی استخوان و استئوآرتریت در زنان شایع‌ تر است. علاوه بر این، آرتریت التهابی زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد و در حالی که آرتریت التهابی می‌تواند هر فردی را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد، اکثر زنان مبتلا به این بیماری‌ها بین ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند.

استئوپنی و پوکی استخوان

استئوپنی زمانی رخ می‌ دهد که فرد شروع به از دست دادن توده استخوانی می‌ کند و استخوان‌ها شروع به ضعیف شدن می‌کنند. علت این وضعیت از دست دادن کلسیم است که با افزایش سن می‌ تواند شایع باشد؛ اما برای برخی افراد، این فرآیند بسیار سریع‌ تر اتفاق می‌افتد و آنها را در معرض خطر پوکی استخوان قرار می‌دهد.
پوکی استخوان به مرور زمان باعث نازک شدن و ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود و در مقابل شکستگی آسیب‌ پذیر می‌شود؛ مانند استئوپنی، پوکی استخوان هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، تعداد زنانی که به استئوپنی، پوکی استخوان یا هر دو بیماری مبتلا می‌شوند، از نظر شیوع و شکستگی‌ های مرتبط با تراکم پایین استخوان، از مردان بیشتر است.

بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۷ از مطالعات انجام شده در مجله تحقیقات پزشکی بالینی، پوکی استخوان در زنان ۵۰ ساله و بالاتر چهار برابر شایع‌ تر است و پوکی استخوان در زنان دو برابر بیشتر از مردان هم سن آنها است. کمبود استروژن همچنین در ایجاد پوکی استخوان در زنان و در سنین پایین‌تر از مردان نقش دارد. بعد از ۵۰ سالگی، زنان به دلیل از دست دادن استخوان بیشتر از مردان دچار شکستگی خواهند شد؛ اما قبل از ۵۰ سالگی، مردان به دلیل فعالیت‌های ورزشی و عوامل خطر بیشتر از زنان شکستگی دارند.

• آرتروز

آرتروز یا استئوآرتریت (OA) در زنان مسن نسبت به مردان مسن شایع‌ تر است؛ اما محققان واقعاً دلیل آن را نمی‌دانند. علاوه بر این، زنان در مقایسه با مردان احتمال درگیر شدن با آرتروز شدیدتری نسبت به مردان دارند. محققان حدس می‌زنند که زنان بیشتر به دلیل هورمون‌ها و بیومکانیک‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند. از نظر هورمونی اعتقاد بر این است که کاهش استروژن و تستوسترون در ایجاد استئوآرتریت در زنان نقش دارد. خطر استئوآرتریت در واقع بلافاصله پس از یائسگی افزایش می‌یابد.

از آنجایی که تستوسترون در تخمدان‌ها تولید می‌شود، یائسگی به معنای کاهش سطح تستوسترون است. تستوسترون به طور کلی به ساخت ماهیچه‌ها و تقویت آنها کمک می‌کند، بنابراین آنها بهتر می‌توانند از استخوان‌ها و مفاصل حمایت کنند. سطوح کاهش‌یافته بیشتر خطر ابتلا به استئوآرتریت را در زنان افزایش می‌دهد. ارتباط استئوآرتریت با بیومکانیک به عملکرد منحصر به فرد مفاصل زنان مرتبط است. باسن پهن‌تر، مفاصل انعطاف‌پذیرتر، تحرک بیش از حد و اثرات زایمان، همگی در ایجاد استئوآرتریت و افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش دارند.

• آرتریت التهابی

شرایط آرتریت التهابی در بیماری‌های روماتیسمی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت پسوریاتیک و آرتریت روماتوئید (RA) مفاصل متعدد را تحت تأثیر قرار می‌دهند و به این دلیل ایجاد می‌شوند که سیستم ایمنی فرد بیش از حد فعال است و عملکرد نادرست دارد. شرایط آرتریت التهابی به عنوان بیماری‌های خود ایمنی در نظر گرفته می‌شود و به دلیل ایجاد التهاب مزمن و مداوم که می‌تواند منجر به آسیب مفاصل و بافت در افراد مبتلا شود، شناخته شده است.
زنان بیشتر از مردان به آرتریت التهابی مبتلا می‌شوند. محققان فکر می‌کنند که این به هورمون‌های جنسی و پاسخ‌های زنان به عفونت‌ها، واکسیناسیون‌ها و محرک‌های محیطی مانند استرس، مسئولیت‌ها و نحوه واکنش آنها به رویدادهای خارجی مرتبط است. سطوح بالای استروژن در زنان می‌تواند سیستم ایمنی بدن را مجبور به عملکرد نادرست کند و از طریق یک پاسخ نادرست به نام خودایمنی به بدن خود حمله کند. محققان همچنین می‌دانند که استروژن سلول‌های B را افزایش می‌دهد سلول‌هایی که به دلیل ایجاد اختلال در عملکرد سیستم ایمنی شناخته می‌شوند.

علاوه بر این، استروژن می‌تواند تولید پروتئین‌های التهابی خاصی را افزایش دهد که در شرایط عمومی و در سطوح متوسط با باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر مواد مضر مبارزه می‌کنند. ژنتیک ممکن است بتواند برخی از تفاوت‌های خطر ابتلا به آرتریت التهابی را بین مردان و زنان توضیح دهد. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۲ در ژورنال Nature Genetics گزارش شد، نشان می‌دهد که کروموزوم‌های X در ایجاد بیماری‌های خودایمنی نقش دارند و از آنجایی که زنان دارای دو کروموزوم X هستند پس خطر ابتلا به این نوع بیماری‌ها در آنها دو برابر بیشتر از مردان است.

رشد و تغذیه استخوان

استخوان یک بافت زنده بوده و حاوی سلول میباشد. این سلول ها برای زنده بودن نیاز به تغذیه و مصرف انرژی دارند. عروق خونی که در کانال های هاورسی هستند اکسیژن و مواد غذایی را به سلول های تشکیل دهنده استخوان یا استئوسیت ها میرسانند. این عروق خونی کلاً از چهار مسیر وارد استخوان میشوند.

1. عروق دیافیزی: این عروق از طریق یک یا چند سوراخ در روی تنه استخوان وارد آن شده و در داخل استخوان به بالا و پایین می روند و در تمام طول استخوان پخش و پراکنده میشوند. این رگ ها در انتهاهای استخوان با عروق متافیزی و اپی فیزی متصل میشوند.
2. عروق متافیزی و دیافیزی: این عروق از ناحیه متافیز و اپی فیز به درون استخوان راه پیدا میکنند.
3. عروق پریوستی: پریوست Periosteum پرده قابل انعطافی است که روی استخوان را پوشانده است. این پرده رگ های خونی زیادی دارد. تعدادی از این رگ های خونی از پریوست به داخل تنه استخوان نفوذ میکنند.
4. عروق عضلات: در محلی که عضلات به استخوان ها میچسبند رگ های داخل عضلات به داخل استخوان نفوذ میکنند.

---

آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف
تلفن : 66576424 - 021

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• شکستگی استخوان و نقش ورزش در ترمیم آن
  تاریخ انتشار : 1394-03-23تاریخ بروز رسانی : 1402-04-24


• نرمی استخوان یا راشیتیسم (ریکتز) چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-14تاریخ بروز رسانی : 1403-04-29

نظرات کاربران درباره این مطلب :رویا حسینی [ 1402-04-13 ]
با عرض سلام خسته نباشید خدمت دکتر عزیز بسیار ممون از مطالب مفید تون

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :