تشخیص گیر افتادگی عصب با نوار عصب و عضله در کم کاری تیروئید

غده تیروئید در جلوی گردن و اطراف نای قرار دارد، شکل این غده شبیه به پروانه است که بدن آن در وسط و بال‌های آن به اطراف گسترش یافته اند. تیروئید یکی از غده های مهم بدن است که وظیفه کنترل متابولیسم‌ها را بر عهده دارد.

در فرایند متابولیسم، مواد غذایی وارد شده به بدن تبدیل به انرژی می‌شوند. انرژی حاصل از متابولیسم، برای عملکرد صحیح بدن لازم می‌باشد به طوری که تأمین انرژی تمام سیستم‌های بدن را انجام می‌دهد تا اندام‌های بدن وظایف خود را به درستی انجام دهند. کنترل متابولیسم از طریق تیروئید با استفاده از هورمون تیروکسین و هورمون تری یدوتیرونین صورت می‌گیرد. این دو هورمون به وسیله تیروئید تولید می‌شوند و میزان انرژی دریافتی سلول‌های بدن را تنظیم می‌کنند. اگر تیروئید عملکرد صحیحی داشته باشد و بین هورمون ها تعادل برقرار باشد، متابولیسم بدن شما به درستی کار می کند. کنترل عملکرد تیروئید در جریان خون به وسیله غده هیپوفیز واقع در مرکز جمجمه که در زیر مغز قرار دارد، انجام می شود. تولید تیروئید به میزان کمتر از حد مورد نیاز بدن توسط هورمون تیروئید، باعث ایجاد بیماری کم کاری تیروئید می‌شود. کم‌کاری تیروئید یک بیماری هورمونی است که تمام اعصاب بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ازآنجایی‌که سطح هورمون در طول روز در نوسان است، اعصاب به درجات مختلف در طول روز و شب مستعد فشرده شدن هستند. لازم به ذکر است که همه افراد مبتلا به بیماری التهابی یا تیروئید به این سندروم مبتلا نمی‌شوند. با این‌ حال پزشک باید این اختلال و سایر شرایط مرتبط با این بیماری مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و دیابت را بررسی کند.

علت کم کاری تیروئید

شایع‌ترین علل کم‌کاری تیروئید به شرح زیر است:

1. بیماری هاشیموتو
2. تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
3. کم‌کاری تیروئید مادرزادی
4. عمل جراحی برداشتن بخشی از تیروئید یا تمام آن
5. پرتودرمانی تیروئید
6. مصرف بعضی داروها
7. بیماری های خود ایمنی
8. کم‌کاری تیروئید گاهی اوقات پیامد مصرف بسیار کم یا زیاد ید در رژیم غذایی یا ابتلا به بیماری هیپوفیز است.

افراد در معرض ابتلا به کم‌کاری تیروئید

زنان بسیار بیشتر از مردان در معرض ابتلا به کم‌کاری تیروئید هستند. این بیماری همچنین در افراد بالای ۶۰ سال شایع‌تر است. در موارد زیر احتمال ابتلا به کم‌کاری تیروئید بیشتر است:

• سابقه مشکل تیروئید مانند گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
• سابقه جراحی یا استفاده از ید رادیواکتیو برای درمان اختلالات تیروئید
• سابقه پرتودرمانی تیروئید، گردن یا قفسه سینه
• سابقه خانوادگی بیماری تیروئید
• بارداری طی 6 ماه گذشته
• سندرم ترنر: یک اختلال ژنتیکی که زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• همچنین در صورت ابتلا به اختلالات زیر، احتمال بروز کم‌کاری تیروئید بیشتر می‌شود:
• بیماری سلیاک: یک اختلال مزمن گوارشی و سیستم ایمنی است که باعث آسیب به روده کوچک می‌شود.
• سندرم شوگرن: اختلالی که باعث خشکی چشم و دهان می‌شود.
• کم خونی بدخیم (آنمی پرنیشیوز): وضعیتی که در اثر کمبود ویتامین B12 ایجاد می‌شود.
• دیابت نوع ۱ یا نوع ۲
• آرتریت روماتوئید: یک بیماری خود ایمنی که مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• لوپوس: یک بیماری خودایمنی مزمن که می‌تواند باعث التهاب و درد در قسمت‌های مختلف بدن مانند پوست، مفاصل، کلیه‌ها و قلب شود.

بیماری خودایمنی اختلالی است که در آن سیستم ایمنی بدن که معمولاً با عفونت‌ها مبارزه می‌کند، به اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند.

علائم کم کاری تیروئید

علائم و نشانه‌های کم‌کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• افزایش حساسیت به سرما
• خشکی پوست
• افزایش وزن
• یبوست
• صورت پف کرده
• گرفتگی صدا
• ضعف ماهیچه‌ها
• افزایش سطح کلسترول خون
• درد‌های ماهیچه‌ای، نرمی و سفتی ماهیچه‌ها
• درد، نرمی و تورم در مفاصل
• دوره‌های قاعدگی سنگین‌تر یا نامنظم
• مو‌های نازک
• ضربان قلب آرام
• افسردگی
• اختلال در حافظه
• بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

عوارض تیروئید کم کار

مهم‌ترین خطرات تیروئید کم کار درمان نشده عبارتند از:
1. مشکلات مربوط به تعادل
اگر سطح هورمون تیروئید در زنان مسن خیلی پایین باشد، این زنان به میزان زیادی در معرض مشکلات مربوط به تعادل قرار دارند. کاهش شدید هورمون‌های تیروئید می‌تواند حفظ تعادل را در بیمار با مشکل مواجه کند.
2. مشکلات قلبی
کم کاری تیروئید به میزان بالایی فرد را در معرض خطر بیماری قلبی قرار می‌دهد و ممکن است سطح کلسترول بد (LDL) را در بدن بالا ببرد.
3. ناباروری
کم بودن هورمون تیروئید ممکن است در روند تولید تخمک (تخمک‌گذاری) اختلال ایجاد کند و باردار شدن را برای فرد دشوارتر کند.
4. درد مفاصل
یکی دیگر از اثرات تیروئید کم کار، بروز درد (خصوصاً درد مفاصل و عضلات) و همچنین تاندونیت است.
5. مشکلات مربوط به‌ سلامت روان
سطح پایین هورمون تیروئید می‌تواند باعث بروز اختلال در حافظه یا تمرکز و همچنین کاهش علاقه به فعالیت‌هایی شود که قبلاً از انجام آنها لذت می‌بردید.
6. چاقی مفرط
اگرچه تیروئید کم کار ممکن است اشتهایتان را کم کند؛ اما گاهی اوقات سبب اضافه‌وزن می‌شود. چون متابولیسم را کاهش می‌دهد و در این شرایط بدن نمی‌تواند کالری کافی بسوزاند.
7. نوروپاتی محیطی
با گذر زمان، کاهش هورمون تیروئید می‌تواند به عصب‌های محیطی آسیب برساند. در این شرایط ممکن است متوجه علائمی نظیر درد، سوزن‌ سوزن شدن یا بی‌حسی در اندام‌های حرکتی شوید.

تشخیص کم‌کاری تیروئید

پزشک سابقه پزشکی را بررسی و ما را معاینه می‌کند. تشخیص کم‌کاری تیروئید تنها بر اساس علائم ممکن نیست؛ زیرا بسیاری از علامت‌های آن مشابه علائم سایر بیماری‌ها است. به همین دلیل است که پزشک برای بررسی عملکرد غده تیروئید آزمایش خون و گاهی تصویربرداری برای تأیید تشخیص و یافتن علت درخواست می‌نماید.

تشخیص گیر افتادگی عصب با نوار عصب و عضله در کم کاری تیروئید

تست نوار عصب عضله (EMG) از متداول‌ترین آزمایش هایی است که از آن برای تشخیص بیماری های عصبی عضلانی استفاده می شود. هر عضله‌ای توسط سلول های عصبی یا همان نورون ها تحت کنترل است. در روش تست نوار عصب، سلامت عضلات و نیز سلول های عصبی آن مورد بررسی قرار گرفته می شود. نورون های حرکتی انتقال دهنده سیگنال های الکتریکی منقبض کننده عضلانی هستند. تست EMG از طریق تبدیل این سیگنال ها، به نمودارها، صداها یا دیگر مقادیر شرایط تفسیر آن ها توسط متخصص را فراهم خواهد نمود. در این تست، دستگاه‌های کوچکی به نام الکترود جهت انتقال یا کشف سیگنال های الکتریکی به کار برده می شود. در این روش در واقع از طریق ورود مستقیم الکترود سوزنی به عضله، می توان فعالیت الکتریکی درون آن را ثبت کرد. در ادامه از الکترودهایی چسبانده شده بر روی پوست که در واقع همان الکترودهای سطحی هستند به منظور اندازه گیری سرعت و قدرت سیگنال های انتقالی در بین دو یا چند نقطه استفاده می شود.

گیر افتادگی عصب مدیان مچ دست (سندرم تونل کارپ) در کم کاری تیروئید

پزشکان هنوز به‌طور کامل نمی‌دانند که کم ‌کاری تیروئید و سندروم کارپال تونل چگونه مرتبط هستند؛ اما مشخص است که کم‌ کاری تیروئید می‌تواند منجر به احتباس مایعات شود. به گفته آکادمی ملی کم‌ کاری تیروئید، این می‌تواند منجر به تورم در بافت‌ها و فشار بر اعصاب محیطی، مانند عصب میانی در کارپال تونل شود. گیر افتادگی عصب مدیان در مچ که سندرم تونل کارپ نیز نامیده می شود و خود را به صورت خواب رفتگی و گز گز انگشتان نشان می دهد.

کم کاری تیروئید و گیر افتادگی عصب مچ پا

بیماری هایی از جمله اختلالات تیروئیدی می تواند موجب بالا رفتن احتمال ابتلا به سندرم گیر افتادگی عصب مچ پا شود.در برخی از افراد مبتلا به اختلال تیروئید، احتمال بیماریهای همزمان به صورت اختلالات محل اتصال عصب به عضله یا نوروپاتی محیطی وجود دارد.

ضعف عضله و کم کاری تیروئید

درگیری عضلانی به صورت ضعف عضله یا میوپاتی دیده می شود. در این حالت عضلات کمربند شانه و لگن ضعیف تر می شوند. بیماران دچار مشکل در بلند شدن از صندلی می شوند بخصوص اگر صندلی کوتاه باشد. فعالیتهایی که دست باید بالای سر قرار گیرد نیز با مشکل انجام می شود. ممکن است درگیری شانه ها و کتف بیشتر از عضلات باسن و لگن باشد و بیمار دچار بیرون زدگی استخوان کتف شود که احساس کاذب افزایش قوز پشتی داشته باشد. در یک پنجم بیماران مبتلا به میوپاتی ناشی از پرکاری تیروئید، ضعف در دستها و در گرفتن اجسام یا در پاها بیشتر است. درد عضلانی و خستگی به صورت شایع دیده می شود. اختلال بلع ممکن است به علت ضعف عضلات بلع دیده شود. در کم کاری تیروئید در یک سوم بیماران ضعف در عضلات شانه و لگن دیده می شود. خستگی، بی حالی، گرفتگی عضلانی و خشکی عضله در این بیماران شایع است. آتروفی عضلانی نادر است و برعکس عضلات بزرگتر می شوند. در برخی از بیماران ممکن است نوروپاتی همزمان دیده شود. نوار عصب و عضله می تواند در صورت لزوم به تشخیص این حالت کمک کند.

درمان کم کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید با جایگزین کردن هورمونی که غده تیروئید دیگر نمی‌تواند تولید کند، درمان می‌شود. لووتیروکسین برای بیماران تجویز می‌شود. لووتیروکسین یکی از داروهای هورمون تیروئید و مانند هورمونی است که غده تیروئید به طور طبیعی تولید می‌کند. پزشک توصیه می‌کند که لووتیروکسین صبح ناشتا مصرف شود. آزمایش خون شش تا هشت هفته پس از شروع درمان با داروی هورمون تیروئید انجام می‌شود و پزشک دوز دارو را در صورت لزوم تغییر می‌دهد. هر بار که میزان مصرف دارو تغییر می‌کند، آزمایش خون جدیدی نیز گرفته می‌شود. وقتی دوز مناسب دارو تعیین شد، پزشک آزمایش خون را پس از شش ماه و یک سال تکرار می‌کند. کم‌کاری تیروئید را عموماً می‌توان با داروهای هورمون تیروئید به طور کامل کنترل کرد، البته به شرطی که دارو طبق تجویز پزشک و در دوز مناسب مصرف شود. هرگز مصرف داروی هورمون تیروئید را بدون دستور پزشک معالج قطع نکنید.

شروع درمان با هورمون تیروئید

پزشک میزان مصرف دارو را با توجه به عامل‌های زیر تعیین می‌کند:

• سن
• وضعیت سلامت عمومی
• غلظت هورمون تیروئید در خون
• وزن

بیمارانی که مسن‌تر هستند یا به بیماری قلبی مبتلا هستند، درمان را با مصرف دوز کم دارو شروع می‌کنند. پزشک میزان مصرف دارو را به تدریج افزایش می‌دهد تا بتواند اثر دارو را تحت نظر داشته باشد.

• روش مصرف دارو

برای این که مطمئن شوید، کم‌کاری تیروئید تحت کنترل است، توصیه‌های زیر را رعایت کنید:

1. همواره دارو را از یک برند خاص تهیه کنید: دوز هورمون در داروهای برندهای مختلف ممکن است کمی با هم تفاوت داشته باشد. این تفاوت‌های جزئی بر میزان هورمون اثر می‌گذارد.
2. دارو را طبق یک برنامه منظم مصرف کنید: داروی تیروئید را هر روز رأس ساعت معینی مصرف کنید. دارو را تقریباً یک ساعت قبل از غذا یا خواب مصرف کنید و دارو را همراه با غذا نخورید. غذا و بعضی مکمل‌ها مانند کلسیم بر روش مصرف دارو در بدن اثر می‌گذارد.
3. مصرف دارو را فراموش نکنید: اگر نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، دارو را به محض آن که به خاطر آوردید، مصرف کنید. در صورت لزوم می‌توانید دو قرص را در یک روز مصرف کنید.
4. دستورات پزشک را به دقت رعایت کنید: مصرف دارو را بدون دستور پزشک قطع نکنید.

انتظار می‌رود که حال بیمار چند روز بعد از شروع مصرف دارو بهتر شود. با این حال ممکن است چند ماه طول بکشد تا میزان هورمون تیروئید به حد عادی برگردد. اگر میزان هورمون تیروئید بهتر شود؛ اما علائمی مانند خستگی و چاقی هنوز وجود داشته باشد، ممکن است پزشک درمان را تغییر بدهد. بیماران باید داروی تیروئید را تا پایان عمر برای کنترل کردن میزان هورمون‌ها مصرف کنند. به بیماران توصیه می‌شود که درمان را ادامه بدهند تا نتیجه مثبت آن را ببینند. حال بیماران به مرور بهتر می‌شود و میزان هورمون تیروئید دوباره پایین نمی‌آید.

• تغذیه

غده تیروئید ید را برای تولید هورمون‌های تیروئید مصرف می‌کند. با این حال بیماران مبتلا به بیماری هاشیموتو یا دیگر گونه‌های اختلال‌های خودایمنی تیروئید ممکن است به عوارض جانبی ید حساسیت داشته باشند. خوردن غذاهای حاوی مقدار زیاد ید، مانند کتانجک یا انواع دیگر جلبک دریایی باعث ابتلا به کم‌کاری تیروئید می‌شود یا عارضه را تشدید می‌کند. مصرف مکمل‌های ید نیز می‌تواند اثر مشابهی داشته باشد. با پزشک معالج در مورد پرهیزهای غذایی مشورت کنید و اگر به مکمل‌های ید حساسیت دارید، حتماً موضوع را به ایشان اطلاع بدهید.

• مکملها

پزشکان دستور آزمایش‌های لازم را برای بررسی کمبود مواد مغذی ناشی از کم‌کاری تیروئید می‌دهند و مکمل‌های لازم را با توجه به نتایج آزمایش تجویز می‌کنند.

1. ویتامین B-12: ویتامین B-12 برای تولید هورمون تیروئید بسیار مهم است و واکنش سلولی به هورمون تیروئید را بهبود می‌دهد. به علاوه ویتامین B-12 تولید انرژی را در سلول‌ها افزایش می‌دهد و از این طریق به رفع خستگی و دیگر علائم کم‌کاری تیروئید کمک می‌کند.
2. سلنیوم: سلنیوم به سنتز و متابولیسم مؤثر تیروئید کمک می‌کند. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که سلنیوم میزان پادتن تیروئید را در بیماران مبتلا به هاشیموتو کاهش می‌دهد.
3. روی: روی برای بهبود عملکرد تیروئید و افزایش میزان هورمون تیروئید مفید است. مطالعات متعدد نشان داده است که روی اثر مثبتی بر عملکرد تیروئید در خانم‌های دارای اضافه وزن دارد.