کفی طبی
صفحه اصلی / مطالب و مقالات / موضوعات مطالب / تعریف بیماری های روماتیسمی و التهاب مفاصل

تعریف بیماری های روماتیسمی و التهاب مفاصل

روماتیسم یا اختلالات روماتیسمی یک گروه بیماری هایی هستند که باعث درد مزمن ، غالباً متناوب و عود کننده در مفاصل می شوند و علاوه بر مفاصل بافت همبند بیمار نیز گرفتار می شود.اصطلاح بیماری های روماتیسمی برای اختلالات بافت همبند استفاده می شود. روماتولوژی در واقع یکی از فوق تخصص های پزشکی است که به بررسی تشخیص و درمان بیماری‌ های بافت همبند و روماتیسم می ‌پردازد.

آنچه در این مطلب میخوانید

انواع بیماری های روماتیسمی چیست؟

اختلالات روماتیسمی :

درد های مزمن و متناوب (از جمله درد مفاصل دست ها و پا ها ، گردن و کمر) به علت بیماری های عفونی ایجاد می شوند. مانند بیماری لایم (در آمریکا شایع است). کوکسیدیومیکوز یا تب دره (در غرب ایالات متحده) و چیکونگونیا در هند ، آفریقا و آمریکای جنوبی ، علت گرفتاری و تورم مفصل یا آرتریت در این گونه بیماری های عفونی در واقع واکنش بدن نسبت به عامل عفونی است و مهم ترین بیماری این گروه که در ایران کاملاً شناخته شده و شایع است آرتریت بعد از گلو درد چرکی نوع استرپتوکوکی است که تب روماتیسمی نامیده می شود.

التهاب مفصل روماتیسمی یا آرتریت روماتوئید یا Rheumatoid arthritis :

آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن است که می تواند چندین مثل یک فرد را درگیر کند. در برخی از افراد ، این بیماری می تواند به هر قسمت از بدن که بافت همبند دارد حمله کند ، مثلا به پوست ، چشم ها ، ریه ها ، قلب و رگ های خونی آسیب برساند.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است و زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن بافت های سالم را بیگانه می پندارند و به آن ها حمله می کند و می خواهد آن ها را از بین ببرد. بر خلاف استئوآرتریت ، یا آرتروز که در اثر ساییده شدن مفصل و افزایش سن به وجود می آید ، آرتریت روماتوئید باعث التهاب و تورم دردناک مفاصل می شود و در نهایت می تواند منجر به تخریب مفاصل و تغییر شکل مفصلی شود. همچنانکه قبلا گفتیم آرتریت روماتوئید علاوه بر مفاصل ، می تواند به سایر قسمت های بدن آسیب برساند. آرتریت روماتوئید شدید می تواند باعث ناتوانی های جسمی شود.

علائم روماتیسم مفصلی

علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید عبارتند از:

حدود 40 درصد از افرادی که آرتریت روماتوئید دارند، علائم و نشانه های غیر مفصلی دارند. مناطقی که ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند عبارتند از:

علائم آرتریت روماتوئید ممکن است در در افراد و زمان های مختلف شدت متفاوت داشته باشند. دوره های افزایش فعالیت بیماری، به نام شعله‌ ور شدن یا Flare و در دوره هایی بهبودی نسبی - کم شدن تورم دیده می ‌شوند. گاهی درد مفصل به طور دوره ای می آید و می رود. گاهی مدت ها ناپدید می شود. با گذشت زمان، آرتریت روماتوئید می تواند باعث تغییر شکل مفاصل شود.

علت ابتلا به روماتیسم مفصلی

همان طور که گفته شد ، آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است. به طور معمول ، سیستم ایمنی بدن به محافظت از بدن در برابر عفونت و بیماری ها کمک می کند. در آرتریت روماتوئید ، سیستم ایمنی بدن بیمار به بافت سالم مفاصل حمله می کند. در این بیماری سیستم ایمنی می ‌تواند به بافت‌ های دیگر حمله کند به همین جهت می تواند باعث گرفتاری قلب ، ریه ها ، اعصاب ، چشم ها و پوست بیمار شود.پزشکان نمی دانند چه چیزی این روند را آغاز می کند ، اما یک عامل ژنتیکی درمیان است یعنی سیستم ایمنی بدن در یک زمانی فراموش می کند که بافت خودی را از بیگانه تشخیص دهد.

التهاب مفاصل

عوامل خطر یا ریسک فاکتور Risk Factor

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش دهند عبارتند از:

  1. جنسیت : زنان بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید مبتلا می شوند.
  2. سن: آرتریت روماتوئید می تواند در هر سنی رخ دهد ، اما بیشتر در سنین میانسالی شروع می شود.
  3. سابقه خانوادگی : اگر یکی از اعضای خانواده به آرتریت روماتوئید مبتلا باشد ، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری در افراد دیگر خانواده افزایش یابد.
  4. سیگار کشیدن : سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش می دهد ، به خصوص اگر بیمار دارای استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری باشید. همچنین به نظر می رسد در افرادی که سیگار می ‌کشند بیماری شدت بیشتری دارد.
  5. اضافه وزن : افرادی که دارای اضافه وزن هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتریت روماتوئید قرار دارند.

عوارض آرتریت روماتوئید یا روماتیسم :

آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به بیماری‌ های زیر را افزایش می دهد:

  1. پوکی استخوان : خود آرتریت روماتوئید و همچنین برخی از دارو ها که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شود (از قبیل پردنیزولون ) ، می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. یعنی استخوان های بیمار را ضعیف و متخلل و شکننده می شود و آن ها را مستعد شکستگی می کند.
  2. ندول ها یا گره های روماتوئید : این برجستگی های بافتی معمولاً در اطراف نقاط فشار ، مانند آرنج ها تشکیل می شوند و در لمس قوام محکم دارند. باید توجه داشت که این گره ها می توانند در هر نقطه از بدن ، از جمله قلب و ریه ها تشکیل شوند.
  3. خشکی چشم و دهان : افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند ، بسیار بیشتر دچار سندرم شوگرن می شوند ، در این سندرم یا اختلال ، میزان ترشح بزاق اشک کاهش می یابد یعنی رطوبت چشم و دهان کم می شود و چشم و دهان خشک می شود.
  4. عفونت ها : خود آرتریت روماتوئید و بسیاری از دارو هایی که برای درمان آن استفاده می شود می تواند سیستم ایمنی بدن را مختل کرده و منجر به افزایش عفونت شوند. بنابراین به بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید توصیه می شود که برای جلوگیری از بیماری های عفونی از قبیل آنفلوانزا ، ذات الریه ، زونا و COVID-19 با واکسیناسیون خود را محافظت کنند.
  5. نسبت چربی به توده بدون چربی عضلانی بدن : اغلب در افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند ، حتی در افرادی که دارای شاخص توده بدنی طبیعی (BMI) هستند ، بیشتر است.
  6. سندرم تونل کارپ : اگر آرتریت روماتوئید مچ دست بیمار را تحت تأثیر قرار دهد ، التهاب می تواند محل عبور عصب مدیان را تنگ کند. این عصب حس بیشتر قسمت های دست و انگشتان بیمار را می ‌دهد. در نتیجه بیمار با خواب رفتن و گزگز انگشتان دست هنگام شب ها یا موقع رانندگی و تایپ و کار و کامپیوتر مراجعه می ‌کند.
  7. مشکلات قلبی : آرتریت روماتوئید می تواند خطر تنگ شدن و بسته شدن رگ های قلب همچنین التهاب پرده پریکارد که پریکاردیت نامیده می ‌شود را افزایش دهد. پرده پریکارد در واقع پرده کیسه مانندی است که دور تا دور قلب را فرا گرفته است.
  8. بیماری ریه : افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید خطر التهاب و فیبروز در بافت های ریه را افزایش می دهند ، که می تواند منجر به تنگی نفس پیشرونده شود.
  9. لنفوم : آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به لنفوم را افزایش می دهد. لنفوم ها در واقع گروهی از سرطان های خون و سیستم لنفاوی هستند.

خواندن مطلب ژنووالگوم یا زانوی ضربدری چیست؟ را نیز به شما توصیه می کنیم.

کنترل درد مفاصل در اثر روماتیسم

با این که علاج دائمی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد، تعدادی از روش های درمان و کنترل درد مفاصل در روماتیسم مچ پا به منظور کاهش درد و افزایش عملکرد مفاصل، در دسترس می باشند. برنامه ی درمانی، به نیاز ها و الگوی زندگی فرد بستگی دارد. روماتیسم مفصلی معمولا توسط یک تیم از پزشکان متخصص درمان می شود.

درمان بدون دارو

روش های درمان رماتیسم ستون فقرات بدون استفاده از دارو، اساس درمان تمامی افراد دارای روماتیسم مفصلی می باشند.

استراحت

زمانی که مفصل دچار التهاب شده است، خطر ایجاد آسیب در آن و در ساختار های بافت نرم مجاور (مانند تاندون ها و رباط ها) بسیار بالاست. به همین دلیل، مفاصل ملتهب باید استراحت داده شوند. همچنین تناسب اندام عمومی نیز باید تا حد امکان برقرار شود. در همین حال، حفظ دامنه ی حرکتی مفاصل به همراه تناسب اندام عمومی، می تواند برای مقابله با جنبه های سیستمیک این بیماری مفید باشد.

تمرین و ورزش

درد و گرفتگی ناشی از روماتیسم مفصلی ، معمولا افراد را بی تحرک و غیر فعال می کنند. در این صورت و با ادامه ی بی تحرکی، فرد تحرک مفاصل و قدرت عضلات خود را از دست داده و دچار گرفتگی می شود که این امر در آینده باعث کاهش پایداری مفصل و فرسودگی بیشتر آن خواهد شد.
انجام منظم تمرینات به کمک فیزیوتراپیست و یا متخصص کار درمانی، می تواند از ایجاد این آثار جلوگیری کرده و آن ها را تا حد امکان کاهش دهد. انواع تمریناتی که مفید بودن آن ها در این زمینه به اثبات رسیده است عبارت اند از تمرینات دامنه ی حرکتی به منظور حفظ تحرک مفاصل، تمرینات تقویتی و تمرینات استقامت (قدم زدن، شنا کردن و دوچرخه سواری)

 صفحه اينستاگرام دکتر بيژن فروغ

فیزیوتراپی و کار درمانی

فیزیوتراپی و کار درمانی می توانند در بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی، درد و التهاب را کاهش داده و ساختار و عملکرد مفاصل را حفظ کنند. انواع مختلفی از روش های درمانی، برای اثرات متفاوت روماتیسم مفصلی طراحی شده اند :

تغذیه و درمان های غذایی

در افراد چاق و دارای اضافه وزن، به منظور کاهش فشار وارد شده به مفاصل دچار التهاب، کاهش وزن توصیه می شود.
افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دارای شانس بالا تری برای ابتلا به عارضه های رگ کرونر قلبی می باشند. کلسترول بالای خون نیز یکی دیگر از عوامل دخیل در بیماری های رگ کرونر است که می توان با تغییر در رژیم غذایی آن را اصلاح کرد. متخصص تغذیه می تواند به شما بگوید که چه غذایی هایی را مصرف کرده و از چه غذا هایی دوری کنید تا به سطح مطلوب کلسترول خون برسید.
تغییرات رژیم غذایی یک راه درمان برای روماتیسم مفصلی می باشند. اگر چه تا کنون رژیم غذایی که بتواند روماتیسم مفصلی را درمان کند طراحی نشده است، ولی با ایجاد تغییر در رژیم غذایی می توان تا حدودی علائم ناشی از این بیماری را کاهش داد.

عمل جراحی

زمانی که آسیب وارد شده به استخوان ها در اثر آرتروز بسیار زیاد شده و یا کنترل درد به کمک دارو ها امکان پذیر نیست، جراحی یک گزینه برای باز گردانی عملکرد به یک مفصل آسیب دیده می باشد.

پس از بسیاری از جراحی ها، از جمله جراحی تعویض مفصل لگن و ران، بیمار نیازمند توانبخشی است تا بتوانند به زندگی عادی بازگردد. شما می توانید برای آگاهی از مراقبتهای پس از جراحی تعویض مفصل لگن و ران ، همچنین توانبخشی پس از جراحی، با کلینیکطب فیزیکی و توانبخشی دکتر بیژن فروغ، از طریق تماس با شماره تلفن 02166576424 و شماره واتس آپ ٠٩٣٩٦٩٨٤٤٣٠ اقدام فرمایید.


آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف
تلفن : 66576424 - 021


نظرات کاربران درباره این مطلب :سهند امینی [ 1402-04-13 ]
با سلام دکتر من روماتیسم مفصلی دارم بسیار زیاد از مطالب سایت شما استفاده کردم خدا قوت

برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :
ضعف دست نشانه چیست و چگونه درمان می شود؟ضعف دست نشانه چیست و چگونه درمان می شود؟

ضعف به از دست دادن قدرت عضلانی اطلاق می شود، یعنی با وجودی که فرد تمام تلاش خود را می کند اما نمی تواند به طور عادی عضله ‌اش را حرکت دهد. ... ادامه مطلب

لنگیدن در کودکان چه دلایلی دارد و چگونه درمان می شود؟لنگیدن در کودکان چه دلایلی دارد و چگونه درمان می شود؟

علت لنگش در کودکان را میتوان بر حسب محلی از اندام تحتانی که محل ضایعه است تقسیم بندی کرد. ... ادامه مطلب

جوراب دیابت چیست و چه کاربردی دارد؟جوراب دیابت چیست و چه کاربردی دارد؟

مشکلات پا در افراد دیابتی شایع است. در این افراد، آسیب عصبی که نوروپاتی نامیده می شود، می تواند سبب ایجاد درد، سوزن سوزن شدن و بی حسی پا شود. ... ادامه مطلب

شایعترین علل درد شانه و کتفشایعترین علل درد شانه و کتف

اگر علت درد شانه و کتف به موقع تشخیص داده و درمان شود، اغلب ممکن است به برطرف کردن یا کاهش چشمگیر درد در شانه کمک کند. ... ادامه مطلب

طراحی و راه اندازی وب سایت : گروه نرم افزاری پزشک آنلاین - 09128883465