درمان های غیرجراحی در رفتگی کشکک زانو

کشکک زانو یک استخوان مثلثی شکل است که توسط تاندون‌ها در سر جای خود قرارگرفته و توسط رباطی در شیار انتهایی استخوان‌های ران و ساق پا ثابت‌شده است و درون این شیار حرکت می‌کند. شیاری که استخوان کشکک درون آن قرارگرفته و در آن حرکت می‌کند، شیار پتلافمورال نام دارد. زمانی که استخوان کشکک زانو از درون این شیار بیرون بیاید، اصطلاحاً دررفتگی کشکک زانو رخ‌داده است. دررفتگی کشکک زانو زمانی رخ می‌دهد که کشکک زانو به‌طور کامل از درون این شیار خارج شود. این آسیب اغلب در افراد جوان که فعالیت فیزیکی بالایی دارند ایجاد می‌شود و معمولاً به این صورت اتفاق می‌افتد که درحالی‌که پای شخص روی زمین ثابت و زانوی او خم‌شده است و سپس در این حالت، با وارد شدن ضربه یا فشار کوچکی زانو پیچ می‌خورد و کشکک زانو از جای خود خارج می‌شود. در اغلب موارد، شایع‌ ترین علائم بروز آسیب که در مورد کشکک زانو گزارش می‌شود، ناپایداری کشکک زانو (انحراف یا کجی کشکک) است. ناپایداری کشکک زانو می‌تواند به علت شکل غیرعادی استخوان‌ها در مفصل زانو، ضعیف بودن عضلات اطراف مفصل زانو و لگن و یا انقباض و گرفتگی بیش‌ ازحد عضلات در قسمت کناری و خارجی زانو باشد.

انواع دررفتگی زانو

دررفتگی زانو با توجه به جابجایی کشکک زانو و استخوان درشت نی به پنج نوع اصلی طبقه بندی می‌شود.

• قدامی (پیشین)
• خلفی (پسین)
• داخلی
• جانبی
• چرخشی یا روتاری

دررفتگی‌های چرخشی به چهار زیر شاخه به شرح زیر تقسیم بندی می‌شود:

• پیشین داخلی
• پیشین خارجی
• پسین داخلی
• پسین خارجی

علل در رفتگی مکرر کشکک زانو

• کم عمق بودن شیار بین کندیل های استخوان ران که استخوان کشکک بر روی آن قرار میگیرد.
• بالا قرار گرفتن استخوان کشکک در جلوی زانو
• کوچک بودن استخوان کشکک
• شل بودن کلی لیگامان های بدن
• چرخش استخوان درشت نی به خارج یا تورشن تیبیا
• محل نامناسب توبروزیته تیبیا و در نتیجه نامناسب بودن محل اتصال تاندون کشک به بالای استخوان درشت نی

علائم در رفتگی کشکک زانو

• بروز زانو درد هنگام نشستن
• درد جلوی زانو که هنگام فعالیت کردن تشدید می‌شود.
• خشکی و گرفتگی مفصل
• ورم
• صدای ترک خوردن یا غژغژ کردن زانو زمان حرکت دادن زانو
• خارج شدن کشکک از شیار و به چپ یا راست سر خوردن آن
• خم شدن زانو و عدم توانایی زانو در تحمل وزن
• قفل کردن زانو

عوامل خطر دررفتگی زانو

عوامل مختلفی وجود دارند که ریسک دررفتگی زانو را افزایش می‌دهند. این موارد به شرح زیر می‌باشند:

1. چاقی و اضافه وزن در هنگام راه رفتن فشار بسیار زیادی را به عضلات و ساختارهای زانو وارد می‌کند. در این حالت زانو ۴ برابر بیشتر از وزن طبیعی تحت فشار قرار می‌گیرد و در نتیجه افراد چاق بیشتر دچار دررفتگی زانو خواهند شد.
2. سابقه آسیب دیدگی زانو در گذشته که باعث ناپایدار شدن یا ضعیف شدن زانو می‌شود.
3. انجام دادن فعالیت ورزشی سنگین یا فعالیت‌هایی که تماس جسمانی بالایی دارند.
4. کار کردن در ارتفاع یا قرار داشتن در معرض سقوط از ارتفاع.

تشخیص دررفتگی زانو

ابتدا، پزشک علائم و علت بروز دررفتگی مفصل زانو را به طور دقیق از بیمار می‌پرسد. او حتی از بیمار می‌خواهد که در مورد هرگونه آسیب‌دیدگی زانو که در گذشته به آن دچار شده است نیز کاملاً توضیح دهد. سپس از بیمار معاینه فیزیکی به عمل می‌آید که شامل معاینه زانو در حال خم و راست کردن پا می‌شود؛ این کار جهت مشاهده مسیر حرکت کشکک زانو روی شیار و بررسی امکان اصلاح راستای کشکک و حتی تثبیت آن انجام می‌شود. از آنجا که همیشه دررفتگی کشکک زانو با سایر عارضه‌ها یا آسیب‌های زانو مرتبط است، اغلب پزشک توصیه می‌کند که عکس رادیولوژی، ام‌آر‌آی و سیتی‌اسکن گرفته شود تا علاوه بر کمک به تشخیص دقیقتر دررفتگی کشکک زانو، از عدم وجود هرگونه عوارض دیگری اطمینان حاصل شود.

درمان های غیرجراحی در رفتگی کشکک زانو

جا انداختن کشکک زانو، کنترل درد، التهاب و تورم

درمان فیزیوتراپی برای عارضه دررفتگی کشکک می‌تواند پس از ارزیابی اولیه شروع شود. درمان های فیزیوتراپی رایج، شامل روش‌هایی برای کنترل درد و تورم، درمانهایی برای بهبود انقباض عضلات و عملکرد اطراف کشکک زانو و تمرین قدم برداشتن برای کمک به بیمار برای راه رفتن می‌باشد. در این شیوه درمانی پزشک با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های زیر به بهبودی سریع و هر چه زودتر بیمار کمک میکند:

عضلات چهار سر ران در قسمت بالای پا به کنترل موقعیت کشکک و یا پاتلای زانو کمک می‌کند و اگر دچار دررفتگی کشکک باشید، ممکن است این گروه عضلانی عملکردی ضعیف داشته باشند. فیزیوتراپیست تمرینات زانو را برای کمک به بهبود انقباض این گروه عضلانی به محض اینکه درد و تورم اجازه دهد، برای بیمار توصیه میکند.

اکثر تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ضعف لگن نیز ممکن است در ایجاد دررفتگی و یا نیمه دررفتگی زانو نقش داشته باشد، بنابراین تمرینات تقویت مفصل ران نیز ممکن است به عنوان بخشی از یک برنامه فیزیوتراپی لحاظ شود. تقویت عضلات ران ممکن است بعد از چند هفته برای کمک به آماده سازی برای بازگشت به فعالیت‌ های طبیعی و یا برای ورزشکاران مورد نیاز باشد.

همچنین استفاده از تکنیک نوار درمانی که بسیاری از فیزیوتراپیست‌ها برای کنترل موقعیت کشکک زانو از آن استفاده می‌کنند، روشی مؤثر شناخته شده است. بطور کلی می‌توان گفت این نوارها، پاتلا را در وضعیت مناسب و حالت نرمال‌ تری قرار می‌دهد، در حالی که ماهیچه های اطراف زانو چگونگی عملکرد صحیح را برای نگه داشتن کشکک در جای خود یاد می‌گیرند.

همچنین ممکن است از بریس زانو برای کنترل موقعیت کشکک استفاده شود تا از دررفتگی یا برآمدگی بیشتر زانو جلوگیری شود. قبل از خرید بریس حتماً با پزشک مشورت کنید. باید با احتیاط از زانوبندهای طبی استفاده کرد؛ چراکه پوشیدن بیش از حد بریس نیز عوارض خود را دارد و حتی برای بیمار وابستگی ایجاد میکند. پوشیدن طولان مدت بریس، ماهیچه ‌ها و تاندون هایی که از زانو پشتیبانی میکنند را ممکن است ضعیف کند و زانو نتواند عملکرد درستی داشته باشد. به طور کلی باید از بریس برای فعالیت های ورزشی یا یک فعالیتی که مفاصل پا را مانند پیاده روی یا کارهای حیاط درگیر می‌کند استفاده کرد. هنگامی که در خانه هستید و استراحت می‌کنید، زانوبند نباید استفاده شود.

بعد از چهار تا هشت هفته درمان، زانو باید نسبتاً بدون درد باشد و به درستی حرکت کند. البته زمان لازم برای بهبودی کامل به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب‌دیدگی، سن و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. اگر همچنان درد زانو به دلیل سابولاکس یا نیمه دررفتگی ادامه دار باشد، باید در مورد گزینه‌های دیگر درمان به پزشک مراجعه کنید.

انتخاب کفش نیز مهم است. کفش در چرخه راه رفتن نقش مهمی دارد. پوشیدن کفش مناسب و یا استفاده از آرتزهای طبی در کفش ممکن است به کنترل راه رفتن شما هنگام دویدن و کاهش فشار روی زانو کمک کند، بنابراین احتمال نیمه دررفتگی و یا دررفتگی مفصل زانو با پوشیدن کفش مناسب به حداقل می‌رسد.

درمان جراحی بی ثباتی و در رفتگی کشکک زانو

بعضی از بیماران با روش‌های درمانی ساده و یا حتی فیزیوتراپی درمان نمی ‌شوند و ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند، خصوصاً در بیمارانی که درد قابل توجهی دارند یا دررفتگی مکرر در آنها زیاد است. با دیدن وضعیت زانو با آرتروسکوپ، جراح می‌تواند حرکت و عملکرد مفصل زانو را در صورت وجود مشکلی که قابل اصلاح است ارزیابی کند. برخی از این گزینه ‌ها برای درمان جراحی شامل موارد زیر است:

• جراحی لترال ریلیز: این روش جراحی برای شل شدن کشش رباط ‌های محکم و کپسول مفصل در قسمت بیرونی زانو انجام می‌شود. در حالی که این روش ساده ترین تکنیک جراحی است، با حداقل آسیب می‌تواند، به بهبود دررفتگی کشکک زانو کمک کند.
• بازسازی رباط میانی : ترمیم یا بازسازی لیگامان‌های موجود در قسمت داخلی زانو که باعث کشیدن زانو در داخل می‌شود، به یک روش درمانی رایج تبدیل شده است. این عمل جراحی معمولاً برای ترمیم رباط داخلی پاتلوفمورال داخلی (MPFL) در قسمت داخلی زانو انجام می‌شود.
• ترمیم استخوان: در شرایط شدیدتر ممکن است نیاز به ترمیم مجدد استخوان باشد. انواع مختلفی از بازخوانی استخوان وجود دارد. معمولاً آنها موقعیت توبرک تیبیا که جهت حرکت در زانو را مشخص می کند را تغییر می‌دهند.

در حالی که عمل جراحی میتواند ابزاری مفیدی برای کمک به مشکلات زانو باشد، مهم است که بدانید که هدف از جراحی چیست و چگونه این روش به اصلاح مشکل اساسی کمک میکند. در چندین سال اخیر، جراحی آرتروسکوپی و آزادسازی بافت های کپسولی خارج زانو برای مشکلات مبهم در زانو مؤثر شناخته شده است.در حالی که برخی از بیماران با جراحی بهبود می‌یابند، برخی دیگر با عمل جراحی ممکن است بدتر شوند. انجام عمل جراحی، بدون درک مشکل خاصی که برای اصلاح در نظر گرفته شده است، میتواند منجر به نارضایتی بیمار از عمل باشد و نتایج خوبی نداشته باشد.

بازتوانی پس از جراحی در رفتگی کشکک زانو با طب فیزیکی

توانبخشی زانو بعد از عمل یکی از مهمترین قسمت‌ های درمان است. مهم است که ماهیچه‌های خود را برای عملکرد بهتر دوباره بسازید تا از دررفتگی و نیمه دررفتگی زانو در آینده جلوگیری شود. موفق‌ترین و سریع‌ترین نتایج، حاصل از راهنمایی و نظارت یک فیزیوتراپیست با تجربه است. توانبخشی شما پس از جراحی زانو بر بازیابی کامل حرکت، قدرت و استقامت در زانو متمرکز است. با طب فیزیکی یک برنامه توان‌بخشی به منظور کمک به تقویت و انعطاف‌پذیری زانو و عضلات اطراف آن به شما ارائه می‌شود. فیزیوتراپی همچنین به بازیابی دامنه حرکتی در زانو نیز کمک می‌کند. تمرینات سبک تحمل وزن، مانند بلند کردن پا نیز به تقویت عضلات اطراف زانوی آسیب‌دیده کمک می‌کنند. پزشک ممکن است انجام برخی حرکات کششی و تقویتی ساده را برای انجام در منزل بین جلسات درمانی به شما آموزش دهد. فیزیوتراپی ممکن است به مدت ۶ تا ۸ هفته و هر هفته یک مرتبه یا تا زمانی که شکستگی کشکک زانو به طور کامل بهبود یابد ادامه داشته باشد.

عوارض دررفتگی زانو

با توجه به شدت آسیب دیدگی زانو احتمال بروز عوارض جانبی در این اختلال افزایش پیدا می‌‌کند که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• احتمال بروز درد مزمن و سفتی پس از بهبودی ناشی از دررفتگی زانو وجود دارد. سایر عوارض عبارتند از نقاط روز پس از ضربه و ناپایداری مزمن مفصل.
• شدت و نوع ضربه ای که به زانو وارد می‌شود و باعث دررفتگی آن می‌گردد نقش مهمی‌ را در بروز عوارض پس از آسیب دیدگی ایفا می‌کند. تعداد زیادی از بیماران پس از بهبودی معمولاً هیچ گونه دردی ندارند و زانوی آنها دامنه حرکات کاملاً طبیعی خواهد داشت. با این حال از هر ۵ ورزشکار فقط یک نفر می‌‌تواند همانند قبل به انجام فعالیت‌های ورزشی خود بپردازد.
• در مواردی که زانو به علت وارد شدن ضربه قوی دچار دررفتگی می‌‌شود شدت آسیب دیدگی آن بسیار زیاد خواهد بود. برخی از افرادی که دچار این آسیب دیدگی شده اند ممکن است هرگز نتواند مانند قبل ورزش کنند به ویژه در مواردی که دچار آسیب دیدگی عصب شده‌اند.
• معمولاً احتمال بروز عوارض جانبی جدی در افرادی که دچار دررفتگی زانو شده اند وجود دارد که برخی از این عوارض عبارتند از قطع عضو از بالای زانو، ترومبوز عمیق وریدی و سندروم کمپارتمان. تشخیص به موقع و درمان به موقع دررفتگی زانو می‌تواند از بروز عوارض جانبی شدید جلوگیری کند.

---

آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف
تلفن : 66576424 - 021

---

نظرات کاربران درباره این مطلب :سارینا سعادت [ 1402-04-14 ]
من شخصا از مطالبی خیلی خوشم میاد که درمان های غیر جراحی رو شرح میدن ممنون بابت مطلبتون

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :