جوراب ضد آمبولی یا آنتی ترمبیوز چیست؟

جوراب ضد ترومبوز یا ضد آمبولی جوراب هایی از الیاف خاص و محکم هستند که مانع لخته شدن خون در ساق پا و یا ران پا می شوند و از ترومبوز جلوگیری می کنند. جوراب‌های آنتی آمبولی و ضد ترومبوز یا تد (D.E.T) را پزشکان متخصص برای درمان و جلوگیری از مشکلات و بیماری‌های مختلفی تجویز می‌کنند. جوراب های آنتی آمبولی با هدف پیشگیری و کاهش ریسک ایجاد ترومبوز های وریدی DVT ناشی از عوارض اعمال جراحی بیماران بستری طولانی Bed Rest و کمک به ایجاد شرایط ایمن برای حفظ سلامتی مادر و جنین در دوران بارداری طراحی و تولید شده اند. اغلب آن‌ها برای استفاده‌ی ساعتی در روز تجویز می‌شوند که در مدت‌زمان یک‌ساعته می‌توان برای حمام و کارهایی دیگر، آن‌ها را از پا درآورد. جوراب آنتی آمبولی یا تد، نوعی جوراب فشرده کننده هستند.

عملکرد جوراب ضد آمبولی

جوراب‌های تد، از تشکیل شدن لخته‌ی خون در پاها جلوگیری می‌کند و این کار را با افزایش میزان برگرداندن خون داخل وریدی از کف پاها به بالای پا انجام می‌دهد. فشرده‌سازی خفیف این جوراب‌ها، در افرادی که بستری یا بسیار کم‌تحرک هستند، به رگ‌ها و مجاری لنفاوی کمک می‌کند تا خون را به‌ طرف قلب و مایع لنفاوی را در جریان نرمال خود بازگردانند.

انواع جوراب ضد آمبولی

این جوراب‌ها در سایزهای تا روی زانو و تا روی ران موجود هستند که طبق تجویز متخصص انتخاب می‌شوند. این جوراب ممکن است دارای روی شست باز یا بسته باشد.

ویژگی ها جوراب ضد آمبولی

جوراب های باخاصیت ضدآمبولی که باطول های مختلف نظیر جوراب با طول زانو(AD)،با طول ران(AG)وجوراب با طول ران به همراه نوع کمربندی تولید می شوند ودرمقیاس های متنوعی وجود دارند همچنین درهرکدام ازاندازه وسایزبندیهای مختلف این جوراب ها در ناحیه پاشنه ،رنگ های مختلفی اختصاص داده شده است تا به راحتی بتوان آن ها را از هم تشخیص داد. دراین جوراب های واردی سوراخ هایی در قسمت جلویی کف پاهستند که سبب می شوند تاجریان خون زیر انگشتان پا را کنترل شوند .جوراب های ضد آمبولی در مقیاس ران ،دارای باند هایی در انتها فوقانی جوراب هستند که از جنس سیلیکونی اند که سبب می شوند جوراب بر روی پوست نلغزد ودر عین حال فشارلازم را حفظ کند.

در طی ساخت جوراب های ضد آمبولی با طول ران(AG)به همراه نوع کمربندی ،از کمربندهای لاستیک ،قابل تنظیم باتوجه به کمرشما ویک نوار لاستیکی که با ساق شما اصطحکاک ندارد واز خاصیت انعطاف پذیری ونرمی برخوردار است استفاده می شود. باتوجه به اینکه تمام موادخام مورد استفاده دراین محصول دارای گواهینامه ی استاندارد است،تاثیرات آلرژیک این محصول بر روی پوست به حداقل رسیده است . جوراب های ضد آمبولی varimed به نحوی طراحی شده اند که در ناحیه مچ پا حداکثر فشردگی وهرچه به سمت ران می رود ازفشار آن کاسته می شود. به طور خلاصه:

• کارآمدترین جوراب در درمان نارسایی های وریدی پیشرفته
• پیشگیری از ایجاد آمبولی
• دارای فشار کاهشی ۱۸ میلیمتر جیوه در ناحیه مچ و فشار ۹ میلیمتر جیوه در ناحیه ران
• مناسب افراد بدون تحرک و یا کم تحرک و بیماران با نقص حرکتی
• جوراب انتهای کشاله ران با پوشیدن آسان
• با بافت متخلل و ایجاد تنفس پوستی بهتر
• دارای inspection hole جهت بررسی وضعیت عمومی بیمار بستری

روش استفاده جوراب‌ های ضد آمبولی

جوراب‌های ضد آمبولی اغلب در ابتدا توسط یک پرستار برای بیمار پوشیده می‌شوند. وقتی‌که بیمار خود این جوراب‌ها را به پا می‌کند، باید به‌دقت از دستورالعمل‌های پرستار یا پزشک خود پیروی کند. اگر به یادآوری نکته‌ای نیاز داشتید، دستورالعمل نوشته‌ شده‌ای که نحوه‌ی صحیح استفاده از جوراب را شرح می‌دهد، معمولاً در بسته‌بندی جوراب یافت می‌شود. جوراب باید در قسمت انگشتان پا راحت باشد، بدون آنکه هیچ چین‌وچروک یا برآمدگی ایجاد کند. اگر پرستار یا شخصی که مراقبت بیمار است به او در پوشیدن جوراب کمک می‌کند، بهتر است بجای آنکه در جلوی انگشتان پای فرد بیمار قرار بگیرد، در نزدیکی بالاتنه‌ی او بنشیند یا بایستد. از این زاویه، می‌توان جوراب را راحت‌تر از پا بالا کشید.

چه زمانی باید از جوراب‌ های ضد آمبولی استفاده کرد؟

جوراب‌های ضد آمبولی برای استفاده‌ی بیمارانی که بی‌حرکت هستند یا برای چند روز، بیشتر وقت خود را در حالت نشسته روی یک صندلی یا دراز کشیده به سر می‌برند (در اصطلاح پزشکی به آن‌ها بیماران غیر سرپایی می‌گویند)، طراحی‌شده‌اند. پزشک متخصص یا جراحی که مسئول سلامتی شما می‌باشد، شما را از زمان استفاده از این جوراب‌ها (روز و یا شب) و مدت‌ زمان استفاده از آن‌ها (مثلاً بعد از جراحی) مطلع خواهد ساخت. هدف از پوشیدن جوراب‌ تد، کمک به جلوگیری از جمع شدن خون در پاها و کاهش خطر تشکیل لخته خون در رگ‌های پا می‌باشد. تشکیل لخته‌های خونی در رگ‌ها را نیز ترومبیوز سیاهرگی،DVT یا ترومبوآمبولی می‌گویند. خطر ابتلا به این عارضه در طی مدت بستری شدن در بیمارستان، به طور مثال بعد از یک جراحی طولانی (بیشتر از یک ساعت)، یا در مواردی از جراحی لگن یا پا افزایش خواهد یافت. لخته‌های خونی می‌توانند بسیار خطرناک باشند. اگر در داخل رگ رها شوند، می‌توانند به قلب و ریه‌ها برسند که در آنجا ممکن است باقی بمانند و منجر به بروز یک آمبولی ریوی (PE) شوند که می‌توانند باعث ایجاد آسیبی جدی شود.

جوراب‌های ضد آمبولی معمولاً برای استفاده بلندمدت برای یک بیمار نمی‌باشند. این جوراب‌ها دارای یک‌روند فشرده‌سازی تدریجی هستند که به‌ طور کلی در دامنه‌ی ۸ تا ۱۵ میلی‌متر جیوه می‌باشد. فشرده‌سازی تدریجی به این معناست که فشار اعمال‌ شده در ناحیه‌ی قوزک پا در بالاترین حد است و هر چه از پا بالا می‌رود این فشار به‌تدریج کمتر می‌شود. موضوعی که درباره‌ی جوراب‌های ضد آمبولی گفته می‌شود این است که پوشیدن آن‌ها برای افرادی که از آرتروز رنج می‌برند یا قدرت کافی در دستانشان ندارند، کاری دشوار خواهد بود. برای بیمارانی که بستری هستند، این مشکل وجود ندارد زیرا پرستارها و کارکنان بیمارستان به آن‌ها در پوشیدن و درآوردن جوراب‌ها کمک می‌کنند. برخی از افرادی که از این جوراب‌ها استفاده می‌کنند، علی‌رغم بستن باند به دور جوراب، به‌ خوبی نمی‌توانند آن را تحمل کنند و در پای خود نگه‌دارند و مجبورند آن را در طی روز تنظیم و جابه‌جا کنند. همانند همه‌ی جوراب‌های فشرده کننده، اندازه‌گیری مناسب سایز پای بیمار برای متناسب بودن جوراب‌های ضد آمبولی و پیشگیری از هرگونه فشردگی و رول شدگی جوراب بسیار حائز اهمیت است، زیرا این مشکلات می‌توانند سبب بروز یک اثر شریان‌بند شوند که دارای تأثیر خلاف انتظار و زیان‌بخش برای بیمار خواهد بود.
نکته:جوراب‌های ضد آمبولی، مانند همه‌ی انواع جوراب‌های فشرده کننده، برای همه‌ی بیماران مناسب نیستند. بطور مثال، اگر دچار بیماری سرخرگ محیطی (PAD) هستید، این جوراب‌ها به شما توصیه نمی‌شود زیرا مانع از خون‌رسانی به پاها می‌شوند.

چند نکته درباره جوراب های ضد آمبولی

جوراب‌ تد را باید تمیز و خشک نگه داشت. اگرچه می‌توان آن‌ها را هر روز شست، اما بهتر است دو یا چند جفت از آن‌ها را داشته باشید تا در صورت کهنگی و پارگی جوراب آن را تعویض کنید. اگر پوشیدن این جوراب‌ها برایتان دشوار است، می‌توانید قبل از پوشیدن مقدار پودر بچه به پاها بزنید. جوراب نباید در ناحیه‌ی ران یا ساق پا برگردانده شود. اگر فردی دارای علائمی از تشکیل لخته در جریان خون در پا باشد، باید قبل از استفاده از جوراب‌های ضد آمبولی با پزشک خود مشورت کند، زیرا استفاده از آن ممکن است موجب رها شدن و راندن لخته‌ی خون شود.

نکات مهم در نحوه استفاده از جوراب

• جوراب را صبح قبل از برخواستن پوشیده و سپس از جا بلند گردید.
• هنگام پوشیدن جوراب، پاها را خم نکنید، زیرا تاثیر فشاری جوراب را بسیار کاهش می دهد.
• قبل از پوشیدن جوراب از کرم یا پماد استفاده نکنید، زیرا این مواد می تواند به دوام جوراب آسیب برساند.توجه فرمایید جوراب ها را باید هر 6 ماه یکبار تعویض نمایید تا بهترین اثر درمانی را برای بیمار داشته باشد.
• برای نتیجه و تاثیر بهتر جوراب حتما به اندازه گیری توجه نمایید.

سایر موارد کاربرد جوراب های آنتی ترومبوز یا ضد آمبولی

• پروفیلاکسی علیه ترومبوز عمیق وریدی در بیماران مستعد جراحی وغیرجراحی
• افزایش سرعت جریان خون با فراهم کردن فشار درجه بندی شده
• بهبود مسیر خون اختلالات دیگر وریدی نظیر گیرافتادگی مزمن وریدی