در چه مواردی نیاز به انجام اسكن كف پا وجود دارد؟

هرچند پا پایه بدن را تشکیل می‌دهد اما نقش حیاتی آن در سلامتی بدن غالباً دست‌ کم گرفته می‌شود. اگر بدن را مانند یک ساختمان در نظر بگیرید، پاها پی یا فونداسیون ساختمان را تشکیل می‌دهند. اگر پی ساختمان ترک بردارد، استحکام کل ساختمان به خطر می‌افتد.

پرونیشن نامتقارن و دوطرفه در کف پای اکثر بیماران هنگام تحمیل وزن به پا مشاهده می‌شود. پرونیشن به صورت چرخش رو به داخل مچ پا دیده شده و باعث کوتاه شدن هر سه قوس کف پا (قوس طولی میانی، قوس طولی جانبی و قوس عرضی قدامی) می‌شود. در نتیجه کف پای عملکردی (تحمل کننده وزن) بلندتر، پهن‌تر وصاف‌تر می‌شود. عدم تقارن، هم‌سطح نگه داشتن سر استخوان‌های ران را هنگام تحمل وزن بعد از تنظیم به چالشی دشوار تبدیل می‌ کند.
صاف و تراز بودن فونداسیون شرط صاف بودن لگن است و برقراری این شرط از پاها شروع می‌شود. به همین دلیل است که تمام معاینات باید با اسکن کف پا شروع شود.

عدم تعادل‌ های کف پا ممکن است با چشم غیرمسلح قابل رویت نباشد، اما اسکن سه بعدی تصاویر دقیق و کاملی را از کف پا به دست می‌ دهد که پزشکان با توجه به آن‌ ها می‌ توانند نتایج را به وضوح به بیماران توضیح بدهند.

اسکن کف پا:

به طور کلی اسکن کف پا می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• نقاط فشار و الگوی توزیع فشار در کف پا
• شکل کف پا
• نحوه‌ راه رفتن و مشکلات موجود در آن
• نوع قوس کف پا

کاربرد:

اسکن کف پا با ارائه تحلیلی دقیق از وضعیت کف پا می‌تواند کمک زیادی به حفظ سلامت آن کند. از جمله کاربردهای اسکن پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شناسایی مناطق دارای زخم احتمالی در کف پا
• کاهش فشار بر مناطق مشکل‌ دار پا
• کمک به مدیریت پای دیابتی
• کسب اطلاعات مهم درباره‌ ی چرخه راه رفتن
• کمک به تشخیص اختلاف فشار کف پا
• کمک به بهبود تعادل، قدرت و تحمل وزن
• تشخیص عدم تقارن در مرحله موضع‌ گیری

موارد لزوم اسکن کف پا:

برخی بیماران لازم است برای کمک به روند درمان بیماری، کف پای خود را اسکن کرده و اقدامات درمانی مرتبط با آن را انجام دهند. می‌توان گفت اسکن کف پا برای موارد زیر لازم است:

1. خار پاشنه
2. قوس بسیار شدید کف پا
3. صافی کف پا
4. دیابت و نوروپاتی با خطر زخم شدن پا
5. احساس درد طولانی مدت در ناحیه پاشنه پا
6. درد مداوم در پا یا اندام‌های تحتانی
7. کمردرد های انتشاری به مفاصل پا
8. اوتیسم و مشکل در تعادل و راه رفتن
9. بیماری‌های عصبی مثل پارکینسون یا فلج مغزی و مشکل در حفظ تعادل
10. ایستادن زیاد در طول شبانه‌روز
11. کاهش آسیب‌های پا و افزایش بهره‌وری عملکرد در ورزشکاران
12. بررسی وضعیت قبل و بعد از عمل جراحی پا

انواع اسکن کف پا:

اسکنر نوری و فشاری:

دو نوع از اسکنرهای بسیار رایج به نام اسکنرهای نوری و اسکنرهای فشاری که بصورت معمول در مراکز ارتوز و پروتز (ارتوپدی فنی) وجود دارد.هر کدام از این اسکنرها اطلاعات خاصی را در اختیار کارشناس قرار می‌دهد که می‌تواند تغییراتی در کفی طبی ایجاد کند.

• اسکنرهای نوری از طریق نور می‌تواند به طور دقیق میزان تمرکز فشار را در هر نقطه از پا نشان دهد درحالی که اسکنرهای فشاری بصورت یک صفحه که دارای تعداد بسیار زیادی از سنسورهای فشاری است. این اسکنر میزان فشار هر نقطه از پا و الگوی فشاری از کف پا را نشان می‌دهد.
• در این میان اسکنرهای فشاری امکان اسکن داینامیک و استاتیک را به ما می‌دهند.

در اسکن کف پای استاتیک یا ثابت، فرد روی صفحه اسکن می‌ایستد و میزان فشار درهر نقطه از پا را به ما می‌دهد، نوع دیگر اسکن که داینامیک خوانده می شود با راه رفتن فرد در یک مسیر و عبور از روی صفحه اسکن اتفاق می‌افتد که در این نوع اسکن اطلاعات بیشتری در مورد نحوه راه رفتن، زوایا، انحرافات خاص در هر مرحله از راه رفتن و تمرکز فشار در هنگام گام برداشتن و بسیاری اطلاعات دیگر را در اختیار می‌گذارد.
با به دست آمدن الگوی فشاری کف پای هر فرد، ناهنجاری‌های بسیاری را می‌توان از تجزیه و تحلیل آن‌ها به دست آورد و با ساخت یک کفی طبی مناسب از عوارض آن پیشگیری و یا آن را اصلاح کرد.

اسکن سه بعدی پا:

ممکن است اسکن کف پا را با اسکن سه بعدی پا اشتباه بگیرید یا اینکه کار هر یک از این اسکنرها را مانند هم بدانید ولی باید گفت اسکنرهای سه بعدی از جدیدترین تکنولوژی‌های جدید دنیا است که نمونه آن را در صنعت، هنر و مجسمه سازی می‌بینیم. اکنون این اسکن سه بعدی در حوزه سلامت نیز وارد شده تا میزان دقت اندازه گیری و ارزیابی را بالا ببرد.

اسکنرهای سه بعدی دستگاه‌هایی هستند که می‌توانند تصایر سه بعدی از شکل کف پا و پا را فراهم کنند که در نهایت برای طراحی بهترین کفی طبی مورد استفاده قرار گیرد. روش اسکن سه بعدی برای ثبت اندازه‌گیری دقیق‌تر از پا به وجود آمده است. این روش اسکن پا می‌تواند اطلاعات جامعی را در مورد سطح، حجم و برش‌های عرض از پا را به ارتوتیست بدهد که از دیگر روش‌های اندازه گیری از دقت بالاتری برخوردار است.

تفسیر و تحلیل نتایج اسکن کف پا:

در بعضی موارد اطلاعات حاصل از این اسکنرها به نرم افزارهای طراحی کفی طبی داده شده و کارشناس ارتوتیست با توجه به اسکن و اطلاعات موجود، توسط نرم افزار کفی طبی دقیقا منطبق با شرایط پای شما طراحی کرده و سپس به پرینترهای سه بعدی فرستاده می‌شود تا کفی طبی تراش داده شود.
البته در همه موارد اسکن کف پا برای تهیه مستقیم کفی طبی با استفاده از پرینترهای سه بعدی نیست، بلکه کارشناس ارتوتیست با گرفتن اسکن می‌تواند معاینه و ارزیابی دقیق‌تری داشته باشد و از پیش آگهی‌های موجود در نتایج اسکن کف پا در ساخت کفی طبی استفاده نماید.
هر کدام از این روش‌ها با توجه به شرایط فرد و تشخیص کارشناس انجام می‌شود که برای انجام معاینه و ارزیابی هر چه دقیق‌تر می‌تواند از اسکن کف پا نیز استفاده کند.

مزایای اسکن کف پا:

تا قبل از ابداع روش اسکن کف پا، از شیوه قالب‌گیری سنتی برای تشخیص ناهنجاری‌های کف پا استفاده می‌شد. فارغ از این که اسکن پا اطلاعات بیشتر و کامل‌تری را نسبت به قالب‌گیری سنتی در اختیار می‌گذارد، مزیت‌های زیر را هم دارد:

1. راحتی انجام اسکن: بیمار باید در طول اسکن وضعیت ثابت خود را همیشه حفظ کند و کار سختی پیش رو ندارد.
2. استخراج و پردازش سریع داده‌ها: امروزه مراحل ثبت اطلاعات پا به یک فرایند کوتاه تبدیل شده که باعث راحتی بیمار و صرفه‌جویی در وقت می‌شود.

حداکثر دقت در هر اندازه‌گیری پا: تصویر واضح و اندازه‌های دقیق پا، مدل‌سازی صحیح کفش و ماندگاری آن را تضمین می‌کند.