پاي ديابتي قابل پيشگيري است

با آموزش مي توان از 50 درصد موارد زخم پاي ديابتي پيشگيري کرد
هرچند که در فرهنگ عامه به ديابت ، مرض قند مي گويند ، اما اين بيماري نه تنها طعم قند و شيريني ندارد، بلکه اگر با اين بيماري با اصول درست توجه به رژيم تغذيه و سبک زندگي سالم برخورد نشود، تلخي اش بيشتر هم مي شود.
در واقع بسياري از مبتلايان به اين بيماري تصور مي کنند، همين که به پزشک مراجعه و داروهاي تجويز شده را مصرف کنند، کافي است، اما عوارض ديابت به مراتب بدتر از آن چيزي است که با سهل انگاري ، درمان شود.نيمي از عوارض ديابت، نوروپاتي يعني اختلال اعصاب محيطي در ديابت است

در واقع فرد مبتلا به عوارض عصبي ديابت متوجه درد نشده و حس گرما و سرما در اندام هايش کاهش مي يابد، پا از جمله اعضاي مهمي است که تحت تاثير اين عوارض قرار مي گيرد و عنوان «زخم پاي ديابتي» نيز از همين مشکل گرفته شده است.

دکتر کوروش کمالي ، اپيدميولوژيست در گفتگو با جام جم مي گويد: براساس مطالعات همه گير شناسي ، سالا نه 5.2 درصد از افراد ديابتي مبتلا به زخم پا شده و 15 درصد افراد ديابتي حداقل يکبار در طول عمر مبتلا به زخم پا شده و 20 تا 25 درصد از اين بيماران در نهايت نياز به قطع عضو پيدا مي کنند.

او با تاکيد بر اين موضوع که مي توان با آموزش و درمان بيماران از 50 درصد موارد زخم پاي ديابتي پيشگيري کرد، ادامه مي دهد: وجود نوروپاتي، بيماري عروقي محيطي، تغيير شکل غيرطبيعي پا، قطع عضو قبلي، سابقه زخم در گذشته، وجود پينه، مشکلات بينايي، مصرف سيگار، پرفشاري خون، بالابودن کلسترول خون، عدم کنترل مناسب قند خون و طول مدت ابتلا به ديابت از عوامل خطرزاي زخم پای ديابتي يا تشديد زخم است.
200 هزار ديابتي در معرض ابتلا براساس اعلام انجمن ديابت ايران، حدود 200 هزار ديابتي کشور در معرض ابتلا به زخم پا هستند و از اين تعداد 17 هزار نفر دچار قطع عضو شده اند.

در بيماراني که دچار زخم پا مي شوند، بايد توجه داشت که هر گونه ترک و زخم در پا مي تواند جدي و خطرناک باشد، عفونت ها به سرعت گسترش مي يابند و تشخيص به موقع و مداواي سريع، شانس بهبودي زخم را افزايش مي دهد.

دکتر کمالي، علائم زخم پاي ديابتي را بزرگ شدن قطر و عميق شدن زخم، خروج ترشحات چرکي از زخم، تغيير رنگ زخم و اطراف آن، بوي بد زخم، درد، مرطو ب شدن زخمي که قبلا خشک بوده، تورم، به وجود آمدن زخم جديد و بروز علائم تب يا ديابت کنترل نشده مي داند و مي گويد: در ايران براساس مطالعه اي که در سال 1996 صورت گرفته، هزينه مراقبت به ازاي هر بيمار زخم پاي ديابتي 2482 دلار و به ازاي هر مورد قطع عضو 8954 دلار محاسبه شده است.

توصيه هايي براي پيشگيري

بررسي روزانه پاها: بيمار بايد هر روز پاهاي خود را بدقت از نظر وجود ضايعات مختلف بررسي کند. بهتر است براي ديدن کف پا از آينه استفاده شود.

شستشوي روزانه پاها: بيمار بايد هر روز پاهاي خود بويژه لابه لاي انگشتان را بشويد و کاملا خشک کند. در صورت خشک بودن بيش از حد پوست پا، استفاده از کمي کرم مناسب مفيد است. پيش از شستشوي پاها يا استحمام، بايد از بالا نبودن بيش از حد دماي آب مطمئن شد.

کوتاه کردن ناخن ها: ضمن مراقبت از پوست اطراف ناخن بايد بيمار، ناخن ها را کوتاه نگه دارد و گاه بهتر است اين کار را فرد آموزش ديده انجام دهد.
پوشش پاها: پوشيدن جوراب هاي نخي مناسب، عوض کردن روزانه جوراب ها، عدم استفاده از جوراب هاي تعمير شده و گرم نگه داشتن پاها در فصول سرد سال با جوراب پشمي مناسب به اين بيماران توصيه مي گردد

استفاده از کفش مناسب از نظر جنس و اندازه و عدم وجود جسم خارجي در آن، يکي از اصول مهم در پيشگيري از زخم شدن پا در افراد ديابتي است. چنانچه به علت وجود زخم، پزشک صلاح بداند که بيمار از کفش ها و صندل هاي طبي استفاده نمايد، استفاده از آنها ضرورت خواهد يافت.

کنترل قند خون: مسلما تنظيم قند خون و رژيم غذايي مناسب در جلوگيري از پيشرفت ضايعات يا بروز آنها در پاي افراد ديابتي نظير ساير ارگان هاي بدن موثر خواهد بود و ترک سيگار نيز ضروري است.

کاهش فشار وارد بر پا: با استفاده از ابزارهاي مناسب طبي و آموزش هاي لازم بايد تا حد امکان از وارد شدن فشار بيش از حد به پا جلوگيري نمود. کاهش وزن نيز مسلما در اين امر موثر خواهد بود.

جراحي هاي پيشگيرانه: از آنجا که بدشکلي هاي ساختاري پا مي توانند زمينه ساز زخمي شدن آن شوند، در مواردي بهتر است با انجام عمل جراحي پيشگيرانه به صورت انتخابي اقدام به اصلاح اين بدشکلي ها نمود. همچنين برداشتن خال ها و درمان پينه ها نيز مي تواند اقدام پيشگيرانه اي تلقي شود.
مراجعات پزشکي: علاوه بر آن که برحسب صلاحديد پزشک، بيمار بايد بموقع جهت انجام معاينات روتين مراجعه نمايد، با ديدن هرگونه ضايعه در پا، بيمار بايد فورا به پزشک معالج خود مراجعه و از هرگونه دستکاري روي آن جدا خودداري کند.

• جوراب دیابت چیست و چه کاربردی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1402-05-14تاریخ بروز رسانی : 1402-05-24


• توانبخشی پای ديابتی شامل چه مواردی میشود؟
  تاریخ انتشار : 1391-02-02تاریخ بروز رسانی : 1402-10-03